Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB)

Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB), bireyin istem dışı obsesyonlar (takıntılı düşünceler) yaşadığı ve bu fikirlerin yarattığı tasayı azaltmak için kompulsiyonlar (zorlantılı davranışlar) sergilediği bir ruh sıhhati bozukluğudur. Kişinin günlük ömrünü ve fonksiyonelliğini değerli ölçüde etkileyebilir.

OKB’nin temelinde iki ana belirti kümesi vardır:

   •   Obsesyonlar: Kişinin istemeden zihnine gelen, rahatsız edici ve tekrarlayan fikirler, dürtüler yahut imgeler. Örneğin, mikrop kapma korkusu, nizam ve simetri muhtaçlığı, saldırgan yahut yasaklı kanılar üzere.

   •   Kompulsiyonlar: Obsesyonların yarattığı korkuyu azaltmak için yapılan tekrarlayıcı davranışlar yahut zihinsel hareketler. Örneğin, çok el yıkama, muhakkak şeyleri makul bir sayıda yapma, daima denetim etme üzere.

OKB’nin kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, çeşitli biyolojik ve çevresel faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir:

   •   Genetik Faktörler: Ailede OKB hikayesi olan bireylerde risk artmaktadır.

   •   Beyin Kimyası: Serotonin üzere nörotransmitterlerin dengesizliği OKB ile alakalıdır.

   •   Beyin Yapısı ve Fonksiyonu: Beynin birtakım bölgelerindeki çok aktivite OKB semptomlarıyla kontaklı olabilir.

   •   Çevresel Faktörler: Travmalar, çocukluk çağındaki gerilimli olaylar yahut öğrenilmiş davranışlar OKB gelişimini tetikleyebilir.

OKB tedavisinde psikoterapi ve ilaç tedavisi yaygın olarak kullanılmaktadır:

   •   Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): Özellikle Maruz Bırakma ve Reaksiyon Tedbire (ERP) tekniği, obsesyonları tetikleyen durumlara denetimli biçimde maruz kalmayı ve kompulsiyonları yapmamayı öğretir.

   •   İlaç Tedavisi: Seçici Serotonin Geri Alım İnhibitörleri (SSRI’lar) üzere antidepresanlar OKB semptomlarını hafifletebilir.

   •   Destekleyici Yollar: Mindfulness, gerilim idaresi ve sistemli idman üzere sistemler de tedavi sürecine yardımcı olabilir.

Obsesif Kompulsif Bozukluk, bireyin ömür kalitesini değerli ölçüde etkileyebilen fakat uygun tedavi formülleriyle yönetilebilen bir rahatsızlıktır. Erken teşhis ve yanlışsız tedaviyle OKB’li bireyler, günlük hayatlarını daha sağlıklı ve istikrarlı bir biçimde sürdürebilirler.