SMEAR TESTİNDE ASCUS Nedenleri
ASCUS sonucu birçok faktöre bağlı olarak ortaya çıkabilir:
HPV (İnsan Papilloma Virüsü) Enfeksiyonu: ASCUS, çoğunlukla rahim ağzında HPV’nin varlığına işaret eder. HPV, bilhassa cinsel yolla bulaşan bir virüs olup, rahim ağzı kanseri riskini artırabilen çeşitli tipleri vardır. ASCUS sonucu görülen hücre değişiklikleri, düşük riskli HPV enfeksiyonları yahut daha yüksek riskli HPV cinslerinden kaynaklanabilir.
Enfeksiyonlar ve İltihaplar: Bakteriyel yahut mantar enfeksiyonları da hücrelerde olağandan sapmalara neden olabilir. Cinsel yolla bulaşan başka enfeksiyonlar da ASCUS’a sebep olabilir.
Hormonal Değişiklikler: Menopoz yahut emzirme üzere östrojen düzeylerinin düşüklüğüyle karakterize devirlerde rahim ağzı hücrelerinde değişiklikler görülebilir.
Diğer İrritanlar: Sigara içmek, çok vajinal duş, doğum denetim hapları yahut diğer ilaçlar üzere dış etkenler de rahim ağzı hücrelerinde değişikliklere neden olabilir.
ASCUS Sonucu Sonrası Yapılması Gerekenler ve Tedavi Yöntemleri
ASCUS sonucu elde edildiğinde, izlenecek adımlar hastanın yaşına, sıhhat geçmişine ve mevcut risk faktörlerine bağlı olarak değişir. Bu durumda izlenecek yol ekseriyetle aşağıdaki üzeredir:
1. Tekrarlayan Smear Testi
ASCUS sonucu elde edilen hastalarda, rahim ağzı hücrelerinde bariz anormallikler olmadığından, birinci adım olarak çoklukla birkaç ay sonra smear testinin tekrarlanması önerilir. Tekrarlanan smear testi ile hücrelerin değişiklik gösterip göstermediği, anormalliklerin devam edip etmediği izlenir. Bu süreçte:
6 ila 12 ay sonra tekrar smear testi yapılması: Birinci test sonucu ASCUS olan bir hastada çoklukla 6-12 ay sonra tekrar bir smear testi yapılır. Şayet bu test de ASCUS yahut daha makûs bir sonuç verirse, ileri testler gerekebilir.2.Normal sonucun tekrarında rutin taramaya devam edilmesi: Şayet sonuç olağan gelirse, hasta sistemli tarama programına dönebilir.
2. HPV Testi
ASCUS sonucu ile birlikte yapılan bir HPV testi, durumu daha âlâ anlamak için kıymetlidir. Şayet HPV testi negatif çıkarsa, rahim ağzında önemli bir sorun olma mümkünlüğü düşüktür ve takip planı ona nazaran yapılır. HPV testi olumlu çıkarsa, bilhassa yüksek riskli HPV tiplerinin varlığında, hücresel değişikliklerin devam edip etmediğini anlamak için kolposkopi yahut biyopsi üzere ileri tetkiklere geçilir.
3. Kolposkopi
HPV testi müspet çıkan yahut tekrarlayan smear testi olağandışı sonuç veren hastalarda, rahim ağzını daha detaylı incelemek için kolposkopi yapılabilir. Kolposkopi, rahim ağzını mikroskop gibisi bir aygıtla büyüterek inceleyen bir süreçtir. Bu prosedür ile olağandışı hücre alanları daha net bir biçimde görüntülenebilir. Kolposkopi sırasında, gerekli görülürse biyopsi de alınabilir. Biyopsi, daha ileri seviyede hücresel değişiklikleri yahut kanser öncesi lezyonları belirlemek için değerlidir.
4. Biyopsi
Kolposkopi sırasında kuşkulu bir alan tespit edilirse, o bölgeden küçük bir doku örneği alınarak biyopsi yapılır. Bu örnek patolojik incelemeye gönderilir ve kanser yahut prekanseröz hücreler olup olmadığı araştırılır. Biyopsi sonucuna nazaran tedavi planı yapılır.
5. Rahim Ağzı Hücrelerinin Dondurulması yahut Yakılması (Kriyoterapi yahut LEEP)
ASCUS sonucu ile başlayan süreçte, kolposkopi ve biyopsi sonucunda rahim ağzında yüksek dereceli hücresel değişiklikler tespit edilirse kriyoterapi yahut LEEP (Loop Electrosurgical Excision Procedure) üzere süreçler uygulanabilir. Bu süreçler:
Kriyoterapi (Dondurma): Olağandışı hücreleri yok etmek için rahim ağzı dondurulur. Böylelikle olağandışı hücrelerin yayılması önlenmiş olur.
LEEP (Elektrik Döngüsü Eksizyon Prosedürü): Elektrik akımı kullanarak olağandışı hücreleri içeren doku çıkarılır. Bu yol, daha ileri hücresel değişikliklerin olduğu durumlarda tercih edilebilir.
6. İzlem ve TakipASCUS sonucu ve ileri testler sonucunda yüksek riskli bir durum bulunmadığı tespit edilirse, hasta tertipli smear testi ve HPV taramaları ile takip edilir. Bu takip süreci, rastgele bir anormallik ortaya çıkması durumunda süratli bir müdahale talihi sağlar. Takip sıklığı hastanın yaşına, risk faktörlerine ve birinci sonuçlara nazaran belirlenir.
ASCUS ve Hayat Biçimi Önerileri
ASCUS sonucu, kimi hayat şekli değişiklikleri ve sağlıklı alışkanlıklarla da yönetilebilir:
Sigara İçmemek: Sigara kullanımı rahim ağzı kanseri riskini artırır. Sigaranın bırakılması hücre sıhhati için değerlidir.
Düzenli Denetimler: Sistemli olarak smear testi yaptırmak ve doktor kontrolünde olmak, potansiyel riskleri evvelce belirleyebilmek açısından yararlıdır.
Korunmalı Cinsel Bağ: HPV ve başka cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmak için korunmalı cinsel münasebet değerlidir. HPV aşısı da önerilebilir.
Bağışıklık Sistemini Güçlendirmek: İstikrarlı beslenme, nizamlı idman ve gerilimden uzak durmak, bağışıklık sistemini güçlendirerek HPV üzere enfeksiyonlarla daha uygun savaşmaya yardımcı olur.
Sonuç
Smear testinde ASCUS sonucu ekseriyetle önemli bir sorun olmadığı manasına gelir fakat kesinlikle takip edilmesi gereken bir durumdur. HPV testi ve kolposkopi üzere ek testler gerekirse yapılmalıdır. ASCUS sonucu görülen hastalarda, ileri kademelere geçmeden sistemli takip, rahim ağzı kanserine karşı tedbir almak için değerlidir.
Op.Dr.Gonca OĞURLU PAKAY
Formun Üstü
