SENİ DUYUYOR MUYUM? ALAKALARDA SAĞLIKLI BAĞLANTI VE SÖZCÜKLERİN GÜCÜ

İletişim, insanlığın varoluşundan beri insan doğasıyla bütünleşmiştir. İki kişinin yahut toplulukların kendi içlerinde ahenk sağlaması ve anlaşabilmeleri için kilit bir ögedir. Pekala, varoluşumuzdan beri bu kadar kıymetli olan bağlantı, günümüzde kurulan ikili münasebetlerde ne kadar sağlıklı uygulanabiliyor? İrtibatı iki ana temele ayırabiliriz: his temeli ve niyet temeli. Sağlıklı bağlantısı sağlayabilmek ismine, şahıslar tıpkı temelde olurlarsa birbirlerini yakalamaları daha kolay olur. Niyet temelinde fikirler ve görüşler ele alınırken, his temelinde hisler ve kişinin iç dünyası ön planda yer alır. Fikir, his ve bilgilerin kelamlı, yazılı yahut vücut lisanı üzere farklı yollarla diğerlerine sağlıklı aktarılması, bağlantının hakikat kurulabilmesi ismine değerlidir. Karşılıklı anlayış ve derin bir bağ kurmak iki kişi ortasındaki sağlıklı bağlantının temelidir. Düzgün bir bağlantı, yalnızca sözleri hakikat kullanmak değil, birebir vakitte empati, faal dinleme ve yanlışsız sözlerle karşı tarafı anlamayı da içerir. Uyuşmazlıkların tahlili, hislerin paylaşılması ve karşılıklı hürmet, sağlıklı bir bağlantıyla mümkün hale gelir. İkili ilgilerde karşınızdaki kişiyi nitekim duyuyor musunuz? Bir kuş cıvıltısını, dışarıdaki korna seslerini de duyarız ancak bağlantılarınızda karşınızdaki kişinin sesini hakikaten duymalı ve anlamaya çalışmalısınız.

İkili ilgilerde bağlantı, bireyler ortasındaki bağı güçlendiren en değerli ögelerden biridir. İrtibatın eksik ya da yanlış olması, taraflar ortasında çatışmalara ve yanlış anlaşılmalara yol açabilir. Bunun sonucunda ise duygusal uzaklaşmalar yaşanabilir. Anlaşılma gereksinimi, bireyler ortasındaki duygusal bağın temelinde yatar. Beşerler, inançta hissetmek ve iç dünyalarını paylaşabilmek için anlaşılmak isterler. Anlaşıldığını hissetmek, alakanın derinleşmesine ve itimadın daha sağlıklı inşa edilmesinde epeyce kıymetlidir. Bu gereksinim karşılanmadığında kişi kendini yalnız, yabancılaşmış ve karşısındaki bireyle duygusal olarak uzaklaşmış hissedebilir. Bu nedenle ikili bağlarda açık bağlantı, etkin dinleme ve empati kurabilmek bağlantısı güçlendirmek için kıymetli ögelerdir.

İletişim sorunlarından bahsedecek olursak, yanlış anlaşılmalar başta geliyor. Yanlış anlamanın kaynağında, birden fazla vakit şahısların birbirlerinin söylediklerinin ardındaki hissin ve niyetin farkına varamaması yer alır. Yanlış anlaşılmalar ortaya çıktığında ise tartışmalar baş gösterir. Savunmacı davranışlar ortaya çıkabilir ve bu da öteki bir irtibat sorunudur. Bireyler kendini söz etmeye çalışırken eleştirel ya da suçlayıcı bir lisan kullanırsa, karşı taraf kendini savunmaya ve geri çekilmeye başlayabilir. Eleştirildiğini ya da suçlandığını hisseden kişi, savunmacı tavır sergilerken karşısındaki kişiyi anlamaktan da uzaklaşır. Bunun akabinde faal dinleme ögesi iki taraf için de uygulanamayabilir. Karşısındaki kişiyi dinlerken aslında kendi vereceği karşılığa odaklanarak, karşısındaki kişiyi anlamak için gayret göstermez bir hale gelir. Empati eksikliği baş gösterir ve karşılıklı anlayışın kaybolmasına yol açabilir. Kişi, karşısındaki kişinin his ve niyetlerini anlamakta zorlandığında sorunlar de artışa geçer.

Bu sorunları aşmak isteyen bireyler için tahlil yolları da vardır. Karşınızdaki kişiyi sahiden dinlemek, ne söylediğini anlamak ve anlaşıldığını hissettirmek çok kıymetlidir. Faal dinleme, karşınızdaki kişinin söylediklerine odaklanmanın yanında, birebir vakitte dinlerken vücut lisanıyla de karşılık vermeyi içerir. Göz teması kurmak ve dinlerken anladığınızı söz etmek için baş sallamak, karşınızdaki kişi için kendini söz etmeyi kolaylaştırabilir. Bunları yapmak, karşımızdaki bireye dinlendiğini ve anlaşıldığını hissettirir. Destekleyici ve tahlil odaklı bir bağlantıya evrilebilir. Kendinizi söz ederken ise “ben” lisanını kullanmaya dikkat etmek, kendi hisleriniz ve fikirlerinizi daha şeffaf aktarmanıza yarayabilir. Karşınızdaki bireye karşı “sen” lisanıyla kendinizi tabir ederken, ona kendini suçlanmış hissettirebilirsiniz. Örneğin; “Sen daima bu türlü yapıyorsun” demek yerine, “ben” lisanını kullanarak “Ben bu durum yaşandığında kendimi üzgün hissediyorum” demek, karşı tarafın sizi daha düzgün anlamasını sağlayabilir.

Açık bağlantı kurabilmek, ikili münasebetlerde hayli kıymetlidir. Bir meseleyle karşılaştığınızda görmezden gelmek, sorunun ileride daha fazla büyümesine yol açabilir. Çözülmeyip halının altına süpürülen sorunlar kesinlikle ortaya yine çıkacaktır ve bunu ertelemek irtibatı daha sıkıntı hale getirebilir. Hislerinizi, niyetlerinizi ve gereksinimlerinizi net bir biçimde tabir etmek, ortak bir tahlil yoluna ulaşmayı kolaylaştırır. İlginizde ne hissettiğinizi açıkça paylaşmak, bağlantının daha sağlıklı bir halde sürdürülebilmesine yardımcı olur.

İkili alakalarda bağlantı sorunları kaçınılmazdır, lakin bu sorunlarla nasıl başa çıkılacağı, bağlantının sıhhati ve sürdürülebilirliği açısından kritik bir değere sahiptir. Başa çıkmak için tahlil yolları öğrenildiği vakit daha tesirli ve derin bağ kurulur. Sağlıklı bir bağlantı için faal dinleme, empati ve açık bir biçimde kendini tabir edebilme hünerleri geliştirilmelidir. Böylelikle, şahıslar ortasındaki anlayış ve sevgi artar, bağ daha sağlam ve tatmin edici hale gelir.

Uzm. Klinik Psiokolog Damla Kankaya Sünteroğlu

Yazan psikoloji öğrencisi Sude Kor