Sağlıklı Ailenin Özellikleri
Sağlıklı aile dendiğinde, beslenme, bakım, bağlantı, uyku, sorun çözme ve baş etme, cinsellik, şiddetle başa çıkma, özgür vakitleri kıymetlendirme, maneviyat, sıhhati müdafaa ve geliştirme ve aile üyelerinin ruhsal sıhhati üzere birçok bahsin birbiri içindeki ahengi akla gelmektedir. Aile bir saatin çarkı üzeredir, içinde birçok çarkın ahenk içerisinde ahenkle hareket etmesi üzere aile üyelerinin de ahenk içerisinde olması gerekmektedir. Memnun bir aile ömrü fakat sağlıklı bir aile ortamında gerçekleşecektir.
Ailenin yapısının ve fonksiyonlarının sağlıklı olması, toplumun o anda sahip olduğu kültürel kodlarına ve kıymetlerine, gelenek, görenek ve örfüne ahenk sağlayabilmesi manasındadır. Gerçekten toplum dinamik bir yapıdadır ve açık sistem özelliği taşımaktadır. Bu nedenle toplumsal değişim ve dönüşüm süreci içerisinde kültürün birtakım maddi öğelerinde değişim kelam konusu olacaktır (Zencirkıran, 2021).
Sağlıklı ve âlâ ailelerde toplumsal etrafla etkileşim yüksek, aile içi bağlantı ve etkileşim düzeyi ölçülü, bilhassa aileyi ilgilendiren bahislerde demokratik süreçler ön plandadır. Bu çerçevede sağlıklı aile, üyelerinin aile içindeki sonlarını bildiği, kendilerinden beklenen rol ve fonksiyonlarının yerine getirdiği, şahısların his ve fikirlerini uygun bir formda tabir edebildiği, hayata ve geleceğe dönük olumlu bakış açısına sahip olan ailedir.
Gladdinng (2015)’e nazaran sağlıklı (işlevsel) ailelerin 7 özelliği şunlardır:
1- Değişime karşı ahenk sağlayabilir, istikrar durumunu korur ve kendini yenileyebilir,
2- Açık sistem özelliğine sahiptir ve öteki toplumsal sistemlerle etkileşim içerisindedir,
3- Duygusal ve davranışsal olarak üyeler birbirine ebediyen ihtimam gösterir,
4-Birlikte vakit geçirmekten zevk alırlar,
5- Aile içi irtibat ve etkileşim sorunu yaşamazlar,
6- Empatik niyet hâkimdir ve üyeleri anlayışlı, sorun çözmede başarılıdırlar,
7- Aile üyelerinin birinin başarısızlık durumunda cesaretlendirme ve destekleme yoluna başvururlar.
Sağlıklı aile bağlantılarının olduğu bir ortamda büyüyen bir çocuğun hayatın her alanında lakin bilhassa şahıslar ortası ilgiler alanında başarılı olma mümkünlüğü yüksektir.
Doğru bağlantı hem kendini açıkça ve dürüstçe söz etmek hem de karşıdaki kişiyi, anlaşıldığını hissettirerek, aktif formda dinlemektir. İrtibatın yanlışsız halde kurulduğu bir aile ortamında önemsendiklerini ve anlaşıldıklarını hisseden çocuklar, kendilerini pahalı gördükleri inançlı bir etrafta yetişirler.
Sağlıklı aile bağlantıları, yanlışsız irtibatı mümkün kılan demokratik aile ortamlarında sağlanabilir. Bu tavrı benimseyen ailelerde her birey kelam hakkına sahiptir ve herkesin fikri bedelli görülür. Çocuğa sorumluluk alma ve karar verme konusunda muteber. Böylelikle çocuğun ileride sorumluluk sahibi, özgüveni gelişmiş ve öteki insanlara saygılı bir birey olma bahtı artar.
Her ailede vakit zaman çatışmalar yaşanabilmektedir. Bu insanlığın bir tabiatıdır. Aile içinde çıkan çatışmalar, kendini söz etmek ve başka aile bireylerini anlamak için bir fırsat olarak değerlendirildiğinde ve sağlıklı formda çözüldüğünde aile için yıkıcı değil yapan bir durum haline gelir. Sağlıklı ailelerde krizi fırsata çevirmek en kıymetli özelliktir.
Çatışmaların sağlıklı biçimde çözülebilmesi için sakince sorun yaratan durum hakkında konuşmak gerekir. Bu konuşmalarda geçmişe değil o sırada çatışma yaratan olaya odaklanılmalı, karşıdaki kişi aktif biçimde dinlenilmeli, şikayet etmek ya da karşı tarafı suçlamak yerine hissedilenlerden ve tahlil yollarından bahsedilmelidir.
Sağlıklı bağlantılar kurmak için kıymetli olan çatışma çözme hüneri, çatışma sırasında ortaya çıkan öfke hissini denetim altına almayı ve hem sorunu hem de tahlil yollarını belirlerken karşı tarafın da bakış açısını değerlendirmeyi gerektirir. Çocuklar aile içinde çıkan çatışmalar esnasında, ebeveynlerinin reaksiyonlarını gözlemlerken, bu beceriyi geliştirebilirler.
