Bir bağlantıda kimi kuşkular doğal olabilir fazlasının altında yatan diğer bir neden olabilir.
Herkesin vakit zaman başına gelir, birileriyle ilişkideyken birden partnerinizin sizi aldatma ihtimaliyle ilgili kanılar zihninizde belirmeye başlar. Bazen de sahiden “diğer yarınızı” bulup bulmadığınızı sorgulamaya başlarsınız ya da tahminen de partnerinizin gülüşünün biraz rahatsız edici olduğunu fark edersiniz. Bunlar rahatsız edici niyetlerdir, lakin geçicidir. Gününüze devam edersiniz.
Ancak bazen bu kanılar gününüze devam etmenizi engelleyecek kadar sizi meşgul etmeye başlar. Romantik bağlara yönelik obsesif-kompulsif bozukluk (R-OKB) ile yaşayan bireyler, bu rahatsız edici fikir ve kuşkularla sık sık boğuşurlar.
R-OKB’nin kendisi, teşhis edilebilir bir mental sıhhat bozukluğu değildir. Bunu daha çok, obsesif-kompulsif bozukluğun (OKB) bir tezahürü olarak düşünmek gerekir. Psikolog Susan Albers, PsyD, “Bu terimi toplumsal medyada ve haberlerde sıkça gördüm. Artık araştırmalarda da dikkat çekiyor,” diyor. “Bu kullanışlı bir tabirdir. Bu duruma bir isim vermek bilhassa bu sıkıntıyla uğraş şahıslar ve partnerleri için sorunu anlamayı kolaylaştırır.”
İyi haber şu ki, R-OKB üstesinden gelinebilir bir durumdur. Bu bahiste yardım almak bağınızı şimdiye kadar olduğundan daha güzel hale getirebilir. R-OKB’nin ne olduğu, neden ortaya çıktığı ve belirtilerle nasıl başa çıkılacağı konusunda Dr. Albers’ın söylemlerini aşağıda bulabilirsiniz.
Romantik Alaka Obsesif Kompulsif Bozukluğu nedir?
R-OKB, obsesif-kompulsif bozukluğun (OKB) bir çeşididir. OKB ile yaşayan beşerler, daima istenmeyen ve zorlayıcı fikirler (bu, obsesif kısmı) yaşarlar ve tekrarlayan davranışlar sergilemeye zorlanırlar. Örneğin, birisi kendi konutunda inançta olmadığı niyetinden kurtulamıyorsa, yalnızca emin olmak için kapıyı tekraren kilitleyip açabilir. OKB’ye sahip birçok insan için, bu tekrarlayıcı niyetler ve davranışlar günlük hayat aktivitelerini engelleyici hale gelebilir.
ROKB’de, girici fikirler (obsesyonlar) ve sonuçta tekrarlayan aksiyonlar (kompülsiyonlar) romantik alakaya mahsustur. Örneğin, “X beni hakikaten sevmiyor” üzere zorlayıcı bir fikirle başa çıkan biri, partnerinden hislerini sık sık teyit etmesini isteyebilir. Dr. Albers, “Bir ilişki hakkında birtakım sorular sormak vakit zaman olağandır. Lakin bu soruların sağladığı anlık rahatlama uzun vadede sorunun üstesinden gelememek manasına gelir. Dahası giderek fikirlerinize çok takılı kalırsınız. Bu da bağlantı içinde rahatlayamamanızı ve keyif alamamanızı ve içine girememenizi sağlar. Bu durum bireyin kendisi için deneyimlemesi güç olduğu kadar partner üzerinde de zorlayıcı bir tesir yaratacaktır.” diyor.
R-OKB’nin Belirtileri ve Semptomları
Zaman vakit bağlarımızda kuşku, tasa ve onaylanma gereksinimi yaşarız. R-OKB’si olan beşerler için bunlar hayatlarını nasıl yaşadıklarını ve münasebetlerini nasıl yürüttüklerini etkileyecek kadar büyümüş olabilir. İşte göz önünde bulundurmanız gereken R-OKB belirtileri:
1. Tekrarlayan Fikirler ve Dertler:
Aşağıda, R-OKB’ye sahip bir kişinin takılı kalabileceği cinsten kanıların birkaç örneği bulunmaktadır:
Bu ilişkiyi/partnerimi sahiden seviyor muyum?
Partnerimle olmak bir kusur mı?
Partnerimle ilgiyi mi bitirmeliyim?
X, Y yahut Z üzere hissetmem gerekmiyor mu?
Eğer ayrılırsak, muhakkak mahvolurum.
Partnerimde X’i sevmiyorum.
Partnerimden diğer birini cazip buluyorum, bu partnerimi sevmediğim manasına mı gelir?
İlişkim X’in alakasıyla nasıl karşılaştırıldığında daha düzgün mi ya da makus mü?
Partnerim beni aldatıyor mu?
R-OKB’li şahıslar kendilerini partnerlerinde yahut münasebetlerinde “yanlış” olan bir şeye takılıp kalmış halde bulabilirler. Kusur yüzeysel olsa da takıldığınız mevzu girici fikir niteliğinde olduğu için tekrar edebilir ve başa çıkması sıkıntı hale gelebilir. Bu takıntılı fikirler ve sorular daha sonra kompülsif davranışlara yol açabilir.
2. Garanti Arayışı:
R-OKB ile uğraş eden bir kişi, dertlerinin temelsiz olduğundan emin olmak için garanti arayacaktır. Örneğin, partnerinizle bağlantı içinde olmak için “yeterince iyi” olmadığınızdan tasa duyuyorsanız, ona tekrar tekrar daha güzelini hak ettiğine dair kanıları olup olmadığını yahut sizi nitekim gereğince güzel bulup bulmadıklarını sormak isteyebilirsiniz. Ayrıyeten, bahisle ilgili arkadaşlarınızın ve ailenizin bakış açılarını da almak öğrenme muhtaçlığı içinde olabilirsiniz.
ROKB yaşayan bir kişi, partnerinin sevgisini “test” eden senaryoları da kurarak, çevrimiçi testler yapmak ve öz yardım kitapları okumak üzere diğer doğrulama biçimleri de arayabilir. Dr. Albers, “Nasıl hissettikleri hakkında katılık arıyorlar. Anlık olarak değişebilecek hisler yerine paylaştığınız gerçekler ve pahalara odaklanmak yararlı olabilir,” diyor.
Bu davranışlar, istenen yanıt elde edildiğinde kuşku ve korkuya yönelik süreksiz bir rahatlama sağlar. Elbette buradaki anahtar söz, bu rahatlamanın “geçici” özellikte olmasıdır.
3. Kıyaslama
R-OKB ile yaşayan şahıslar için kendilerini, partnerlerini, hislerini ve ilgilerini diğerleriyle kıyaslamak yaygındır. Kıyas yapma dürtüsü şahıstan şahsa farklılık gösterebilir, lakin bu niyet kalıbının yaygın örnekleri şunları içerir:
Mevcut partneri evvelki partnerlerle karşılaştırmak.
Mevcut bir bağlantıyı başka insanların ilgileriyle, evvelki bağlantılarla yahut hatta kitaplarda okuduğumuz yahut televizyonda gördüğümüz idealize edilmiş münasebetlerle karşılaştırmak.
Bir partnerin öteki beşerlerle etkileşimlerinin yakından incelenmesi.
Duygulara yahut özelliklere ve nasıl değiştiklerine (veya değişmediklerine) odaklanmak.
4. Cinsel Zorluklar
Kafanızda dönen kuşkular yahut korkularınız varsa cinsel hayatınız da eskisi kadar tatmin edici olmayabilir. Cinsellik sırasında zevk almakta zorlanıyor yahut hazır bulunamıyorsanız, alaka OCD’nin sizi etkilediğine dair bir işaret olabilir.
5. Toplumsal Medyayla Bağlantılı Davranışlar
Tahmin edebileceğiniz üzere, toplumsal medya R-OKB belirtilerini artırabilir. Aslında, toplumsal medyanın çok kullanımı, R-OKB ile yaşayan bireylerde epeyce sık görülen bir davranıştır. Dr. Albers, “Eğer biri tekrar tekrar saatlerini toplumsal medyada geçiriyor ve partnerinin beğenmelerini yahut takiplerini incelemeye çalışıyorsa, bu R-OKB belirtisi olabilir.”
Romantik Münasebetlere Yönelik OKB için Tedavi Sistemleri Nelerdir?
R-OKB, teşhis edilebilir bir tıbbi durum değildir, lakin obsesif-kompulsif bozukluk teşhis ve tedavi edilebilir. Okuduklarınız sizin için geçerliyse, bir psikoloğa görünmek uygun bir fikir olabilir. R-OKB için en yaygın iki terapi çeşidi bilişsel davranışçı terapi (BDT) ve BDT’nin reaksiyon engelleme (ERP) prosedürüdür. OKB’ye sahip beşerler, bu tekniği kullanarak telaşlarına neden olan şeylere yahut durumlara karşılık vermemeyi pratik yaparlar – ve bu kaygıyı yatıştırmak için zorlayıcı davranışlara katılmamak için direnirler.
Partnerler için
Dr. Albers’a göre, R-OKB’ye sahip bir bireyle münasebet kurmak ve onu desteklemek birkaç nedenle sıkıntı olabilir:
Partnerinizin obsesif fikirlerini şahsî olarak alabilirsiniz,
Partnerinizin kaygıları bağlantıyı sorgulamanıza neden olabilir,
Sürekli olarak partnerinizi itimat vermek durumunda kalmak duygusal olarak yorucu olabilir,
Cinselliğe yönelik ilginiz ve zevkiniz etkilenebilir. Lakin ümitsizliğe kapılmayın!
R-OKB tedavi edilebilir ve Dr. Albers bize hatırlattığı üzere “R-OKB’li şahısların obsesif-kompulsif fikirleri ve davranışları denetim altına alabilir ve tedavi edebilirse, bu hakikaten bağınıza mucizeler yapabilir.” R-OKB’ye sahip biriyle sağlıklı bir münasebet yaşayabilirsiniz. Aslında, onlara yardım etme sürecinde takviye olmak bile bağınızı güçlendirebilir.
Yazar: Kelly Owen, PhD
Çeviren: İlayda Demir
Çeviri Kaynağı: Identifying and Coping With Relationship OCD
