Oxford sözlüğü 2024 yılının sözü olarak brain rot’u seçmiş, yani beyin çürümesi. Dünyanın en saygın kurumlarından biri onca söz varken neden bunu seçmiş olabilir ?
Beyin çürümesi kısa ve sade anlatımıyla; toplumsal medyada geçirilen vaktin ölçüsü ve maruz kalınan kalitesiz içeriklerle beynin dikkat, hafıza ve planlama üzere fonksiyonlarında gerileme ve zihinsel bulanıklıktır.
Bu durum son vakitlerde yaygınlaşmış durumda. Yapılan global çaptaki araştırmaları incelediğimizde, meslektaşlarımızın dönütlerinde yahut danışanlarımızda bu şikayetleri sık sık duyar olduk.
Çözümleri:
-
Öncelikle kaliteli içerikle kalitesiz içerik farkını ayırt etmek gerekir. Kaliteli içerikler daha çok dikkat gerektiren, öğrenme gerektiren ve bir ölçü zorluk içerir. Zira beyin çürümesi bir manada beynin tembelleşmesidir.
Örneğin: Dizi yerine kült sinemalar izlemek. Diziler çekirdek üzeredir. Dikkat ve detay içermez genel manada. Sinema izlemek yerine kitap okumak. Sinema izlemek daha kolaydır. Kitap okumak daha fazla emek ister. Yalnızlık gerektirir. Yalnızlığın getirdiği sıkıntı hislerle baş edebilmek için beyninizi de kullanmanız gerekir. Dizileri az olarak izleyin.
-
Sosyal medya’da geçirdiğiniz mühlete dikkat edin. Gerçekleştirmek istediğiniz maksatlarınız neler ? toplumsal medya’da geçirdiğiniz süreyi bu gayeler için kullanabilirsiniz ? Bütün amaçlarınızı tamamladınız da bu kadar toplumsal medya’da vakit geçiyor ?
Sosyal medyanın çok kullanımı birden fazla vakit bir kaçıştır. Neyden bu kadar kaçıyorsunuz? Kaçmak da bazen bir gereksinimdir. Ancak bazen bir noktada kaçacak yeriniz kalmayabilir. Bunun için ruhsal takviye alabilirsiniz.
-
Kaliteli pek çok içerik biraz ciddidir. Halbuki yüzeysel ve kalitesiz içerikler odaklanması ve yaşaması daha zevklidir. Hayatın ciddiyeti ve sorumluluklarını düşündüğümüzde bu üzere kolay içeriklere de gereksinimimiz var. Lakin bunların bağımlılık yapma riski vardır. Bu yüzden ihtiyatlı hareket etmelisiniz. Örneğin; kağıt-kalemle ya da hiç olmazsa telefonunuza sık sık yapmanız gerekenleri not edin, küçük bir defteriniz olsun. Beyin çürümesine giden yolda beşerler çok kolay şeyleri de unutabiliyorlar. Örneğin ocağı açık bırakmak üzere. Evet! Gerekirse bunu bile yazın!
-
Bu süreç ilerlerse insanı esir alır. Bir noktadan sonra en kolay şeyleri bile yapmak istemezsiniz. Örneğin; öz bakımınız üzere. Bu tatsız ve riskli durumdan çıkmak için içinizden bir şeylerin gelmesini beklemeyin. Yalnızca harekete geçin. Bir müddet sonra o formda hissetmeye başlarsınız. Yaşamak istediğiniz şeyi hissetmeyi beklerseniz çok beklersiniz. Ancak bilim’in bize söylediği üzere bir müddet sonra yaşadığımız üzere hissetmeye başlıyoruz. Bunu kendi faydamız için kullanalım.
Ve son olarak:
-
Bütün bunlardan bağımsız yılda en az 1 defa nöroloji ve psikiyatri denetimlerinizi yaptırın. Beyin en pahalı organımız; ona gözümüz üzere bakmamız gerekir. Bu polikliniklere gitmek için felaket bir sürece girmeye gerek yok. Maalesef birtakım beyin ve ruhsal rahatsızlıklar sinsi bir başlangıca sahip oluyor.
-
Beyin çürümesi ile ilgili olarak daha ayrıntılı bilgiye sahip olmak için Selçuk Şirin’in bu hususla ilgili yazdıklarınıza bakmanızı tavsiye ederim.
