Başarı ve Özgüven
1.Başarı Nedir?
İnsan bebeklik periyodundan itibaren daima başarılı olma dileğindedir. Emekleme ve ayağa kalkma ile başlayan bu çaba, vakit içinde farklı biçimlerde devam eder. Muvaffakiyet, amaçlarımıza ulaşmak için attığımız adımların ve gösterdiğimiz çabanın sonucunda elde ettiğimiz istenen sonuçları tabir eder. Bu sonuçlar akademik, mesleksel, ferdî yahut toplumsal alanlarda olabilir. Muvaffakiyetin değerlendirilmesinde kişinin kendi hayat standartları, beklentileri yahut toplumun genel kabul gören ölçütleri rol oynar. Öz disiplin, azim, çaba ve özveri üzere özelliklerin birleşimiyle muvaffakiyet elde edilir. Şahsî gelişim ve tecrübe kazanma süreçleri, muvaffakiyete ulaşmak için değerli adımlardır. Her muvaffakiyet, ekseriyetle bir dizi zorlukla müsabakayı ve bunları aşmayı gerektirir.
Başarı, yalnızca kişisel amaçlara ulaşmakla kalmaz, tıpkı vakitte toplumsal etkileşimde de değerli bir rol oynar. Toplumda tanınma, saygınlık kazanma ve diğerlerine ilham verme üzere ögeler muvaffakiyetle ilişkilendirilir. Lakin, muvaffakiyetin tanınması yahut dışsal mükafatlar, kişinin içsel tatmin ve memnunluğu için kâfi olmayabilir. Gerçek manada tatmin ve memnunluk, kişinin kendi pahaları ve maksatları doğrultusunda hayatını sürdürmesiyle elde edilir. Bu tarafıyla muvaffakiyet, içsel bütünlük ve ferdî memnuniyetle de yakından bağlantılıdır.
1.1.Nasıl Başarılı Olunur?
Başarılı olmak için izlenebilecek çeşitli stratejiler ve yaklaşımlar vardır. İşte muvaffakiyete ulaşmak için birtakım kıymetli adımlar:
1.Hedef Belirleme: Net ve gerçekçi maksatlar belirleyin. Bu amaçlar, ulaşmak istediğiniz sonuçları somut ve ölçülebilir bir biçimde tanımlamalıdır.
2.Planlama ve Strateji Geliştirme: Amaçlarınıza ulaşmak için bir plan yapın. Bu plan, adım adım ne yapmanız gerektiğini, hangi kaynaklara gereksiniminiz olduğunu ve mümkün pürüzleri içermelidir.
3.Disiplin ve Tutarlılık: Başarılı olmak için disiplinli olmak ve belirlenen plana sadık kalmak temeldir. Tutarlılık, sıkıntı vakitlerde bile amaçlarınıza bağlı kalmanızı sağlar.
4. Daima Öğrenme ve Gelişme: Bilgi ve marifetlerinizi daima geliştirin. Yeni şeyler öğrenmek ve kendinizi geliştirmek, rekabet avantajı sağlar ve amaçlarınıza ulaşmanıza yardımcı olur.
5. Vakit İdaresi: Vaktinizi tesirli bir halde yönetin. Önceliklerinizi belirleyin ve her günü verimli bir formda kullanın.
6. Esneklik ve Ahenk Sağlama: Planlarınızın her vakit beklediğiniz üzere gitmeyeceğini kabul edin ve esnek olun. Duruma nazaran ahenk sağlamak ve gerektiğinde planlarınızı değiştirmek muvaffakiyet için kıymetlidir.
7. Olumlu Tavır ve Kendine İnanç: Olumlu bir tavır sürdürmek ve kendinize inanmak, zorlukların üstesinden gelmenize yardımcı olur. Kendinize inancın ve motivasyonunuzu yüksek tutun.
8. Ağ Kurma ve Toplumsal Dayanak: Bağlarınızı güçlendirin ve profesyonel ağınızı genişletin. Öbür insanların tecrübelerinden ve bilgilerinden faydalanın.
9. Sıhhat ve Uygun Olma Durumuna Ehemmiyet Verme: Fizikî ve zihinsel sıhhatinize dikkat edin. Tertipli idman yapmak, sağlıklı beslenmek ve gereğince dinlenmek, verimliliğinizi artırır ve sizi zinde meblağ.
10. Risk Alma ve Yenilikçi Olma: Yeni fırsatlar keşfetmek ve risk almak, sizi muvaffakiyete götürebilir. Yenilikçi ve yaratıcı düşünün.
Başarı, daima bir süreçtir ve çoklukla vakit, sabır ve daima gayret gerektirir. Kendi yolunuzu bulmak ve bu yolda ilerlemek, size en uygun muvaffakiyet yoludur.
2.Özgüven
Özgüven kavramı, psikolojide ve toplumsal bilimlerin öteki alanlarında en çok araştırılan ve üzerinde en çok çalışılan kavramlardan biridir. Araştırmalar ve ortaya atılan hipotezler, özgüven olgusunun kişinin ruh sıhhati, muvaffakiyet ve mutluluğundaki değerini vurgulamaktadır (Soner, 2000). Alan yazın taraması yapıldığında, özgüven kavramıyla ilgili birçok farklı tarifin yapıldığı görülmektedir.
Kugle’a (1983) nazaran özgüven, kişiliği oluşturan kavramlardan biridir ve kişinin kendisini değerlendirmesi sonucunda oluşan öznel bir olgudur. Feltz (1988) ise özgüveni, “genel bir özellik olmaktan daha çok bireyin muhakkak bir aktiviteyi başarılı biçimde yerine getireceğine yönelik inancı” olarak tanımlamıştır. Bandura’ya (1997) nazaran özgüven, bireyin kendisini bedelli hissetmesine ait yargısıdır ve yaşanan anların keyifli, doyumlu, manalı, sevecen ve istikrarlı olmasının ruhsal ön şartıdır.
Karamoy, Wibowa ve Jafar’a (2018) nazaran özgüven, insanların istedikleri üzere davranabilmeleri için itici bir güç misyonu görür. Akagündüz (2006) ise özgüveni, kişinin kendisine yönelik olumlu niyetler geliştirmesi sonucu etrafındakilerle ya da kendisiyle uyumlu olması durumu olarak tanımlar. Humphreys’e (2000) nazaran özgüvenin iki merkezi boyutu vardır: “sevilebilir olma duygusu” ve “yeterli olma duygusu.”
Peki sizler özgüvenin tarifini yapıyor olsaydınız nasıl tanımlardınız? Bu soru üzerine kısa bir niyet içerisine girmişsinizdir ve zihniniz bu tarifi yaparken bisikletten birinci düştüğünüz ana yahut matematik dersinden düşük not aldığınız ana gitmiş olabilir. Şayet tüm bunlar zihninizde canlandıysa yalnız değilsiniz. Zihnimiz, bizi korumak üzere dizayn edildiği için aksiliklerin karşımıza çıkması ve bu aksilikler sebebiyle yapamama hissi içerisine girmemiz çok olağandır. Artık derin bir nefes alıp geçmiş periyot başarılarınızı düşünmenizi istiyorum.
2.1.Sağlıklı Özgüvenin İşaretleri
Sağlıklı özgüvenin muhakkak işaretleri vardır. İşte sağlıklı özgüven sahibi bir kişinin gösterdiği özellikler:
– Kendine Güvenme: Kendi yeteneklerine ve marifetlerine güvenme ve bu bahiste rahat olma.
– Yapan Tenkitlere Açık Olma: Yapan tenkitleri kabul edebilme ve bunlardan öğrenmeye istekli olma.
– Sonlar Belirleme: Kendi hudutlarını bilme ve oburlarının hudutlarına hürmet gösterme.
– Toplumsal Yetenekler: Sağlıklı ilgiler kurma ve sürdürme yeteneği.
– Risk Alma: Yeni tecrübeler ve fırsatlar için risk almaya açık olma.
– Olumlu Bakış Açısı: Zorluklar karşısında olumlu bir bakış açısını koruyabilme.
– Kendi Maksatlarını Belirleme: Kendi amaçlarını belirleme ve bunlara ulaşma konusunda kararlı olma.
– Duygusal İstikrar: Hislerini istikrarlı bir formda söz etme ve başa çıkma marifeti.
Sağlıklı özgüven belirtilerini inceleyerek, kendi özgüveninizi objektif bir teste tabi tutabilirsiniz. Bu belirtilerden bir ya da daha fazlasından mahrum olmanız, özgüven eksikliği olarak yorumlanmamalıdır.
2.2.Özgüven ve Gayeye Giden Yol
Özgüven Boşluğu isimli kitapta muharrir, özgüvenle gayeye giden yolun 10 kuralını açıklar:
1. Özgüven hareketleri evvel, özgüven duygusu ise daha sonra gelir.
2. Gerçek özgüven korkusuzluk değil; endişeyle kurulan alakanın dönüştürülmüş halidir.
3. Negatif fikirler olağandır. Onlarla savaşmayın, onları defüze edin.
4. Ferdî kabulleniş, özsaygıdan baskındır.
5. Değerlerinize yavaşça bağlı kalın ancak onları kuvvetle uygulayın.
6. Muvaffakiyet, değerlerinize uygun formda yaşamaktır.
7. Sonuca takılmayın; süreç için tutku hissedin.
8. Korkunuzla arbede etmeyin; ona müsaade verin, onunla arkadaş olun ve onu yönlendirin.
9. . Başarısızlık can yakar lakin öğrenmeye niyetliysek, bu başarısızlık birebir vakitte çok mükemmel bir öğretmendir.
10. Performansınızın doruğuna ulaşmanın anahtarı, vazifeye büsbütün angaje olmaktır.
Bu kurallar, özgüvenin inşa edilmesi ve korunması sürecinde kıymetli ipuçları sunar. Özgüven, yalnızca bir his değil, tıpkı vakitte bir dizi davranış ve tavırla beslenen bir süreçtir.
3.Başarının Özgüven Üzerine Etkisi
Başarı, bireylerin kendilerini daha pahalı hissetmelerine ve yeteneklerine güvenmelerine yardımcı olabilir. UC Davis tarafından yapılan bir araştırma, özgüvenin uzun vadeli faydalarını vurgulamakta ve yüksek özgüvene sahip bireylerin daha uygun ruhsal ve fizikî sıhhate sahip olduğunu belirtmektedir. Muvaffakiyet tecrübeleri, bireylerin kendilerine olan inançlarını pekiştirir ve özgüven düzeylerini artırır.
3.1.Akademik Muvaffakiyet ve Özgüven
Üniversite öğrencileri üzerinde yapılan bir araştırmada, özgüvenin akademik muvaffakiyet üzerinde değerli bir tesiri olduğu bulunmuştur. Yüksek özgüvene sahip öğrenciler, eğitim faaliyetlerine daha fazla iştirak gösterir ve bu da akademik performanslarını olumlu tarafta tesirler.
3.2.Yaş Farklılıkları
Başarı ve başarısızlık tecrübelerinin özgüven üzerindeki tesiri yaşa bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Genç ve yaşlı yetişkinler üzerinde yapılan bir çalışmada, hem genç hem de yaşlı bireylerin muvaffakiyet ve başarısızlık tecrübelerinden benzeri halde etkilendikleri bulunmuştur. Muvaffakiyet tecrübeleri, her iki yaş kümesinde da olumlu duygusal durumları ve anlık özgüveni artırmıştır.
Bu araştırmalar, muvaffakiyetin bireylerin özgüvenini artırmada kıymetli bir rol oynadığını ve bu durumun hem akademik hem de genel hayat kalitesi üzerinde olumlu tesirleri olduğunu göstermektedir.
Sonuç
Başarı ve özgüven, birbirini besleyen ve destekleyen iki değerli kavramdır. Muvaffakiyet, bireyin özgüvenini artırarak, daha büyük maksatlara ulaşmasına imkan tanır. Özgüven ise, bireyin zorluklarla başa çıkma yeteneğini güçlendirir ve muvaffakiyetin sürdürülebilir olmasını sağlar. Şahsî gelişim seyahatinizde, hem başarıyı hem de özgüveni istikrarlı bir biçimde inşa etmeye odaklanmanız, hayat kalitenizi artıracak ve sizi daha keyifli ve tatmin olmuş bir birey haline getirecektir.
Benimseyerek aile- çiftlerin problemleri ve muhtaçlıkları doğrultusunda süreç planlanır ve çalışılır.
Psikolojik Danışman / Furkan YAYLACIK
