Koroner damar hastalığı kalp kasını besleyen damarların daralmasına verilen isimdir. Asıl sebep damar duvarının içine yerleşen kolesterol hususunun birikmesi ve kan akımını engelleyecek biçimde damar çapının daralması. Damar çapı %50 ve daha fazlası bilhassa %70 üzerinde olması ile hastalarda şikayet oluşur. Hastalık hastanın şikayetleri üzerine EKG, efor testi yapılır. Ekokardiyografi ve nihayetinde invaziv yollarda KAH tanısı konur. Sonuca nazaran ya medikal tedavi ya da balon stent ve bypass cerrahisine başvurulur. Biz hangi hastalara bypass uygulaması yapılacağını ele alalım.
1)Sol ana koroner darlığı: Çok damar tıkanıklığı olan hastalara bilhassa 3 yahut daha fazlası.
2)Bifurkasyon (çatallama) alanında olup uzun darlıkları (balon yahut stent uygulanması güç olanlar)
3)Eğer kalp performansı düşük (EF) ise
4)Aynı vakitte kapak tamiri yahut değiştirilmesi gerekiyor ise
5)Bypass tek damara bile uygulanmaktadır. Örneğin LAD proximali ani olarak tıkanmış kalp krizi geçirilmiş fakat damar distali komşu damarları beslemişse.
6)40 yaş üzerinde kapak ameliyatı düşünülen hastalarda anjiyografi çekilmiş olup damar tıkanıklığı olan hastalarda bypass kararı ekseriyetle kardiyolog ve KDC (konsey) kararı ile verilir.
Standart bypass sternum (iman kemiği) kesilerek uygulanır. Bypass için göğüs içinden kalbe uygun sağ ve sol mamarian arterler bacaktan hazırlanan sağlıklı safen venler ile gerçekleştirilir. Ameliyatlar çoklukla 3-4 saat sürer. Ameliyat sonrası hastalar ağır akıma alınır ve 24-48 saat sonra servise geçerler. Genel durumu yeterli olan hastalar 4-5 gün sonra taburcu edilir. Birinci denetim 10 gün sonra olur. Olağan hayata dönmeleri 1-1.5 ay sonra gerçekleşir. Günümüzde vefat riski nispeten düşüktür. %1-2dir.
Ölüm riskini arttıran etmenler:
1)Yaş
2)Kalbin kalp performansı (EF)
3)Diyabet
4)Akciğer ve böbrek hastalıkları
5)Cinsiyet
Risk belirlenmesi EUROSCOR LAR ile olur.