Kemoterapi alan herkeste bulantı ve kusma olmaz. Doktorunuz size bu şikâyetlerin ne kadar beklenen olduğunu ve ne kadar şiddetli olabileceğini söyleyecektir. Kemoterapiden sonra mide bulantısı ve kusması genelde 1 yahut 2 gün sonra başlar, tedaviyle yahut vakitle çoklukla 1 ila 2 gün içinde de şikâyetleri azalarak geçer. Fakat birtakım şahıslarda kemoterapiden 3 ila 4 gün sonrasına kadar semptomlar devam edebilir. Bu durum kemoterapi ilaçlarının tipine, dozuna, hastalığın kendisine ve tedavi planına bağlı olabilir. Işın tedavisi (Radyoterapi) de bulantı ve kusmaya neden olabilir. Radyoterapi alan herkeste bulantı ve kusma olmayabilir. Vücudun tedavi edilen kısmına, radyasyon dozuna ve kişinin tıpkı anda kemoterapi alıp almadığına bağlı farklılıklar olacaktır.
Bulantı ve Kusmanın Nedenleri
Kemoterapi ilaçlarının tesiri: Kemoterapi ilaçları, mide ve bağırsaklardaki hudutları uyararak bulantı ve kusmaya neden olabilir.
Radyoterapi: Bilhassa karın bölgesine uygulanan radyoterapi, sindirim sistemi üzerindeki tesirleri nedeniyle bulantı ve kusmaya yol açabilir.
Tümörün kendisi: Kimi tümörler, beyindeki makul bölgeleri etkileyerek bulantı ve kusmaya neden olabilir.
İlaçların yan tesirleri: Ağrı kesiciler üzere kimi ilaçlar da bulantı ve kusmaya yol açabilir.
Bulantı ve Kusmanın Tedavisi
Bulantı ve kusma, tedavi edilebilen bir yan tesirdir. Hekiminiz, bu belirtileri yönetmek için çeşitli ilaçlar ve sistemler önerebilir. Bulantı ve kusma tedavinizden çabucak evvel size önleyici ilaçlarla önlenebilir. Bu emelle tedavi sonrası konutta kullanılmak için hap, iğne yahut lisanın altında eriyen bir tablet verilebilir. Birtakım ilaç dışı önlemlerle de bulantıyı azaltmak mümkündür. Birtakım durumlarda ise sıhhat kuruluşuna başvurmak gerekli olabilir.
İlaçlar:
o Bulantı kesiciler (Anti-emetik ilaçlar): Bulantı ve kusmayı önlemek yahut azaltmak için kullanılan ilaçlardır.
o Steroidler (kortizon çeşidi ilaçlar): Bulantı ve kusmanın yanı sıra iltihabı da azaltmaya yardımcı olurlar.
o Benzodiazepinler: Anksiyeteyi (kaygıyı) azaltarak bulantıyı hafifletebilirler.
Beslenme:
o Küçük ve sık öğünler: Büyük öğünler yerine küçük ve sık öğünler tüketmek daha iyintolere edilebilir. Kemoterapiden sonraki gün, bilhassa mide bulantısı varsa, 3 büyükmöğün yerine 5 yahut 6 küçük öğün önerilir.
o Yumuşak ve kolay sindirilebilir besinler: Sindirimi güç yiyeceklerden kaçınmakmönemlidir.
o Soğuk yiyecekler ve içecekler: Sıcak yiyecekler ve kokular bulantıyı tetikleyebilir.
Mide bulantısı varsa, baharatlı, yağlı yahut ağır yiyeceklerden kaçınmak, bunlarınnyerine kraker, pirinç patlağı, galeta ve kızarmış ekmek üzere hafif yiyecekler önerilir.
Başka yeterli yemek seçenekleri çorba et suyu, sade soda, çay, muz, tavuk (haşlanmış yahut fırınlanmış, kızartılmamış), yulaf ezmesi, sade yoğurt, sade makarna gibisindirimi kolay yiyeceklerdir.
o Bol sıvı tüketimi: Dehidrasyon, bedenin çok fazla su kaybetmesi halidir. İdrarın koyu sarı olmasına ve ağız-dudak kuruluğuna, yorgunluk, bitkinlik, ayağa kalkınca baş dönmesi yahut baş karışıklığı üzere belirtiler olabilir.
o Tedavinizden sonra yemek yemeden yahut içmeden evvel en az 1 saat beklemesi önerilir.
Öteki formüller:
o Aromaterapi: Lavanta yahut zencefil üzere kimi kokular bulantıyı azaltabilir.
o Akupunktur: Birtakım hastalarda akupunktur, bulantıyı hafifletmeye yardımcı olabilir.
o Ruhsal dayanak: Psikolog veya bir destek kümesinden takviye almak, bulantı venkusmayla başa çıkmanıza yardımcı olabilir.
Bulantı ve kusmamı yönetmek için ilaçlar haricinde neler yapılabilir?
● Kendinizi düzgün hissetseniz bile bulantı ve kusmayı önlemek için hekiminizin verdiği ilaçlarımalınız. Bulantı ve kusmayı direktörün en âlâ yolu, olmasını önlemektir.
●Tedavilerden evvel ne kadar yemeniz yahut içmeniz gerektiğini öğrenin. Bazı beşerler tedavidenönce az ölçüde yiyip içtiklerinde kendilerini daha uygun hissederler. Diğer beşerler tedaviden evvel rastgele bir yiyecek yahut içecek almazlarsa kendilerini daha âlâ hissederler.
Bulantı ve kusma önlenebilir mi?
Evet. Kemoterapiniz bulantı ve kusmaya neden olabilecek tipteyse, hekiminiz tedavinizdenmhemen evvel size önleyici ilaçlar verecektir. Bu ilaçlar bulantı ve kusmayımönleyebilir. Doktorunuzun kullanabileceği farklı ilaçlar vardır ve bunlar farklı şekillerdemgelir. Bazen hap, iğne yahut lisanın altında eriyen bir tablet olarak verilebilir. Hangi ilacın daha etkilimolduğu bireyden bireye değişiklik gösterebilir.mKemoterapiden yahut radyoterapiden sonraki birkaç gün mide bulantısı ve kusmanız varsa, bumilaçlardan kimilerini tedaviden sonra 2 ila 4 gün boyunca konutta de devam etmeniz önerilebilir.
Değerli Noktalar
Erken müdahale: Bulantı ve kusma başladığında çabucak size önerilen ilacı almak kıymetlidir.
Şahsileştirilmiş tedavi: Tedavi planı, hastanın genel durumuna ve bulantı ve kusmanınmşiddetine nazaran belirlenir.
Beslenme uzmanından dayanak almak: Bir beslenme uzmanından dayanak alarak istikrarlı vemsağlıklı beslenebilirsiniz.
Bulantı ve kusma, kanser tedavisinin şiddetli yanlarından biri olsa da, bu meselelerin idaresi için birçokmtedavi seçeneği bulunmaktadır. Hekiminizle birlikte bu yan tesirleri en aza indirerek tedavi sürecini
daha kolay atlatabilirsiniz.
Not: Bu bilgiler genel bilgilendirme hedeflidir ve bir doktor tavsiyesi yerine geçmez.mHer hasta farklı olduğu için tedavi planı bireye özel olarak belirlenmelidir. Daha fazla bilgi için hekiminize şahsen başvurmanız önerilir.