Kabul ve kararlılık terapisi 3. Dalga psikoterapiler kapsamında isimlendirilmektedir . Kabul ve farkındalık temelli prosedürleri delile dayalı bir halde uygulayan bilişsel-davranışçı terapiler ortasında yer verilen psikoterapi formülüdür. Bireylerin içsel tecrübe ve yaşantılarını fark etmesi. Ruhsal esnekliği kazandırarak bu farkına vardığı tecrübeleri düzenleyebilme marifetini oluşturmasını gayeler. Bireylerin davranışlarını, fikirlerini ve hislerini bastırmadan, kaçınmadan sağlıklı bir biçimde ortaya koyabilmesini amaçlar.
Kabul ve Kararlılık Terapisinde 6 Temel Terapötik Süreç;
Kabul: Kabul edilmeyen içsel yaşantılardan kaçınmak yerine net bir biçimde onların kabul edilmesidir. Bu kabulleniş pahalar ile uyumlu bir biçimde kabullenme sürecidir. Bireyin fikirlerine, hislerine, yaşantılarına ve anılarına alan açmayı amaçlar.
Bilişsel Ayrışma: Bireylerin bilişleri üzerindeki ve gerçek ortasındaki ayrımları görebilmesi ve fark edebilmesidir. Bireyin his, fikir ve anıları kendileri ve etraflarına ait gerçekler olarak değerlendirmeyip, onları içsel olarak fark edebilmesini sağlar. Burada hedeflenen emel olumsuz niyet ve hisleri yok saymak değildir. Sadece bu kanılar ile kendisi ortasına gerçeklik bağını oluşturan bir ara koymasını sağlamaktır.
An’a Odaklanma: Bireyler geçmişte yaşadıkları olayları nasıl değiştirmek mümkün olabilir üzere zihnin anda kalmasını engelleyen his ve niyetler içerisinde sürüklenir. Yalnızca geçmişte değil tıpkı vakitte gelecek üzerindeki kanılar içerisinde kaybolarak anda varolan duyumlarına odaklanmasını zorlaştırabilir. Bireylerin anda varolan fikir ve hislerine dikkatini yönlendirmesi, olumlu yahut olumsuz tüm bedensel duyumların fark edilmesi ardından geçmiş ve geleceğin zorlayıcı baskısından uzaklaşarak şimdiye odaklanabilmeyi sağlamaktadır.
Bağlamsal Benlik: Benlik bütünlüğünü deneyimlemek ve benliğin sürekliliğini fark etmek olarak tanımlanan saf bir farkındalıktır. Buradaki hedef içsel yahut ruhsal duyumları, dış dünyada süregelen yaşantıları bütüncül bir açısından fark etmesini sağlar.
Değerler: Bireylerin hayatına mana katmakta olan kıymetleri (Hayatta neleri deneyimlemek istediği, neyi temsil ettiği, nasıl biri olmak istediği, nasıl bir davranış sergilemek istediği) üzere kalıpları fark etmek ve belirlemek danışanın keşif sürecine çıkmasını sağlamaktır.
Kararlılık: Pahalar üzerinde odaklana bilme yetisini deneyimlemek elbette çok değerlidir lakin danışanın daha manalı ve varlıklı bir hayatı olmasını tek başına direkt sağlamaz. Bu noktada davranış geliştirebilme, harekete geçebilmek yani netlik kazandırılan zihinsel süreçlerin, gerçekleştirebilme mümkünlüğünü arttırmayı sağlar.
ONUR CANSIZ
