İlişkide narsistlik

İlişki, iki yahut daha fazla kişi yahut varlık ortasındaki ilişki yahut etkileşim olarak tanımlayabiliriz. Bu bağlamda münasebetler, çeşitli biçimlerde olabilir; arkadaşlık, romantik münasebet, aile bağı yahut iş ilgisi üzere. Bağlantılar, bireylerin duygusal, toplumsal ve ruhsal gereksinimlerini karşılamada değerli bir rol oynar. Sağlıklı bağlantılar çoklukla inanç, bağlantı ve hürmet temeline dayanır.

Narsist, kendine çok bir hayranlık duyan, diğerlerinin hislerini ve muhtaçlıklarını önemsemeyen bir kişiyi tanımlamak için kullanılan bir tabirdir. Narsizm, çoklukla aşırı özsaygı, empati eksikliği ve diğerlerini manipüle etme eğilimi ile karakterize edilir. Narsist bireyler, kendi muvaffakiyetlerini ve yeteneklerini abartabilir, diğerlerinden daima onay ve hayranlık bekleyebilirler. Bu durum, bağlarda sıkıntılara yol açabilir, zira narsist şahıslar çoklukla diğerlerinin hislerini göz arkası ederler.
DSM-5’e nazaran narsistik kişilik bozukluğu, aşağıdaki belirtilerle tanımlanır:

Büyüklenme: Kendi ehemmiyetini çok biçimde abartma.
Muvaffakiyet ve Güç Fantazileri: Sınırsız muvaffakiyet, güç, zeka, hoşluk yahut ülkü aşk hakkında daima hayaller kurma.
Özel Muamele Beklentisi: Diğerlerinin kendilerine özel bir muamelede bulunmasını bekleme.
Kendini Üstün Görme: Başkalarından üstün olduklarına dair güçlü bir inanç.
Kıskançlık: Diğerlerinin muvaffakiyetlerini kıskanma yahut diğerlerinin kendilerini kıskanmasını bekleme.
Yüzeysel Münasebetler: İlgilerde derinlik ve bağlılık yerine yüzeysel ve süreksiz irtibatlar kurma.

Bu belirtilerin, bireyin toplumsal, mesleksel yahut öbür kıymetli fonksiyon alanlarında besbelli bir işlevsizlik yaratması gerekmektedir. Teşhis koyma süreci, bir mental sıhhat profesyoneli tarafından gerçekleştirilmelidir.
Narsistik bir bireyle olan ilgiler ekseriyetle karmaşık ve zorlayıcıdır. Narsistlik, bu ilgilerin dinamiklerini aşağıdaki hallerde etkileyebilir:

Manipülasyon: Narsist bireyler, diğerlerini kendi çıkarları doğrultusunda yönlendirme yahut kullanma eğilimindedir. Bu, duygusal manipülasyon yahut suçluluk duygusu yaratma formunda olabilir.

Empati Eksikliği: Narsist şahıslar, partnerlerinin hislerini ve gereksinimlerini ekseriyetle göz arkası eder. Bu durum, karşı tarafın duygusal gereksinimlerinin karşılanmamasına neden olur.

Denetim: Narsist bireyler, bağlantıda denetimi elde tutma isteği taşır. Partnerlerinin ömürlerini, arkadaşlarını ve toplumsal etraflarını denetim etmeye çalışabilirler.

Daima Onay Beklentisi: Narsist bireyler, daima olarak takdir ve onay beklerler. Partnerlerinin kendilerini övmesini ve hayranlık duymasını isterler.

Tenkide Tahammülsüzlük: Narsist bireyler, eleştiriyi çoklukla şahsî bir taarruz olarak algılarlar ve bu durum ilgilerde çatışmalara yol açabilir.

Yüzeysel Temaslar: Narsistik şahıslar, münasebetlerde derinlikten çok yüzeysel irtibatlar kurma eğilimindedir. Bu da duygusal bağlılık ve inanç eksikliğine neden olabilir.

Çok Kıskançlık: Narsist bireyler, partnerlerinin öteki beşerlerle olan münasebetlerine karşı kıskançlık duyabilir, bu da güvensizlik hissine yol açabilir.

Bu dinamikler, vakitle bağlantıyı yıpratabilir ve karşı tarafın duygusal sıhhatini olumsuz etkileyebilir. Şayet bir alakada bu çeşit davranışlarla karşılaşılıyorsa, profesyonel dayanak almak yararlı olabilir.

Gaziantep Psikoloji Merkezi

Uzm. Psk. Dan. Muhittin DAR