Hipnoz, bireyin şuurlu zihninin çevresel uyaranlardan uzaklaştığı ve bilinçaltının daha açık hale geldiği bir zihinsel durumdur. Hipnoz, kişinin bilinçaltına olumlu telkinler verilmesine, travmatik anılarla çalışılmasına yahut ziyanlı alışkanlıkların değiştirilmesine imkan tanır.

Freud’un Hipnozla Tanışması

Freud, hipnozla birinci sefer 1885 yılında Paris’teki Salpêtrière Hastanesi’nde, periyodun ünlü nörologlarından Jean-Martin Charcot ile çalışırken tanıştı. Charcot, histeri ve öteki ruhsal rahatsızlıkların tedavisinde hipnozu kullanıyordu. Freud, Charcot’nun hipnozla histerik semptomları azalttığını yahut süreksiz olarak ortadan kaldırdığını gözlemledi. Charcot’nun tesiriyle Freud, hipnozu bilinçaltına ulaşmak için bir araç olarak görmeye başladı.

Hipnoz Nasıl Çalışır?

Hipnoz, beynin alfa ve theta dalgaları ortasında geçiş yaptığı bir süreçtir. Bu dalgalar, meditasyon yahut derin rahatlama sırasında faal olan zihinsel durumlara emsal. Hipnoz sırasında vücut gevşer ve kişi sakin bir duruma geçer. Böylelikle kişi fizikî olarak rahatlamaya başlar. Hipnoz esnasında kişi, hipnoterapistin yönlendirmelerine ağırlaşır. Bütün odağıyla ve dikkatiyle terapistin telkinlerine uyar. Transa geçildiğinde artık bilinçaltına erişim gerçekleşmeye başlar. Bilinçaltı, telkinlere karşı daha açık hale gelir. Bu süreç, kişinin olumsuz fikir kalıplarını yine programlamasına yahut makul davranışları değiştirmesine imkan tanır.

Hipnozun Kullanım Alanları

Hipnozun sıhhat ve şahsî gelişim için geniş bir kullanım alanı vardır. Bunlardan biri sigara bırakma ve alışkanlık değişimidir. Hipnoz, ziyanlı alışkanlıkların bilinçaltındaki tetikleyicilerini değiştirmede tesirli olabilir. Sigara içen birçok kişi, sadece nikotin bağımlılığından değil, tıpkı vakitte gerilimle başa çıkma, toplumsal ortamda rahatlama yahut muhakkak tetikleyicilere verilen otomatik reaksiyonlar üzere alışkanlıklardan etkilenir. Bu süreçte hipnozun rolü bireyi derin bir gevşeme durumuna sokarak bilinçaltındaki bu tetikleyicileri ve otomatikleşmiş davranışları yine programlamaya çalışmasıdır. Hipnozun gerilim ve anksiyete idaresinde tesiri de tartışmasızdır. Hipnoz, zihinsel gevşemeyi teşvik eden ve bilinçaltına odaklanan bir usul olarak, gerilim ve anksiyete idaresinde tesirli bir araçtır. Bilinçaltına erişim sağlayarak, kişinin kaygı verici niyetlerini ve gerilim kaynaklarını yine çerçevelendirmesine imkan tanır. Birebir vakitte fizikî ve zihinsel rahatlama sağlayarak, bedenin gerilim yansısını düzenler. Fizikî tesirlerine bakıldığında yüksek tansiyon, kalp çarpıntısı, kas gerginliği yahut sindirim bozukluğu üzere sıkıntıları hafifletme gayesiyle hipnoz işe yarayabilir. Zihinsel tesirlerinde ise odaklanma zahmeti, daima telaş hali, uyku bozuklukları üzere sıkıntılara âlâ gelir. Hipnoz, bu tesirleri azaltmak için zihni ve vücudu bir bütün olarak ele alır. Ayrıyeten hipnoz, travmaların ve fobilerin tedavisinde tesirli bir prosedür olarak kullanılmaktadır. Bunun nedeni, bilinçaltına direkt erişim sağlayarak bireyin bu problemlerin altında yatan nedenlerini ele alabilmesidir. Travmatik olaylar, bilinçaltında derin izler bırakabilir. Bu anılar tetikleyicilerle tekrar yüzeye çıkabilir ve kişinin günlük hayatını olumsuz etkileyebilir. Fobiler ekseriyetle makul bir durum, obje yahut olayla ilgili gerçekçi olmayan bir endişeye dayanır ve bilinçaltında öğrenilmiş bir reaksiyon olarak ortaya çıkar. Hipnoz, bu durumların altında yatan bilinçaltı ilişkilerini keşfetmek ve tekrar programlamak için bir araç sunar. Hipnoz şahsî gelişimde de bireye büyük katkı sağlar. Özgüven artırma, performans geliştirme ve gaye belirleme süreçlerinde hipnoz yararlıdır.

Hipnoz Hakkında Yanlış Anlamalar

Hipnoz, ekseriyetle yanlış anlaşılır ve hipnoz ile ilgili toplum içerisinde efsaneleşmiş bilgiler mevcuttur. Örneğin, hipnozda denetim kaybı üzere. Hipnoz esnasında terapist ve transa geçen kişi ortasında irtibatın kopabilmesi ve istemeden denetimin kaybedilebileceği kanısı insanların düşündüğü bir durumdur. Hipnotize olan kişi, büsbütün kendi iradesindedir ve istemediği bir şeyi yapmaz. Öbür bir örnek ise hipnoz sonrası olan bitenin hatırlanmaması ile yanlış niyettir. Hipnozda söylenenler çoklukla hatırlanır, zira kişi o esnada şuurludur.

Sonuç

Hipnoz, zihnin gücünü kullanarak hayatı daha güzel bir formda yönetmek için tesirli bir araçtır. Bilinçaltı, insan davranışlarının ve niyet yapılarının temelidir. Hipnoz sayesinde, bu derin katmanlara erişim sağlanarak müspet değişimler gerçekleştirmek mümkündür. Lakin bu süreç, uzman bir terapist rehberliğinde yapılır.

Sevgilerimle

Stajyer Psikolog Muhammed Mustafa Kozak

Uzman Psikolog Mustafa Cem Oğuz