İlaç dozu, pek çok faktöre nazaran değişebilir. Kilo artışı yahut kaybı, ilacın sistemsiz kullanımı, iyot alımındaki değişiklikler, kullanılan başka ilaçlar, mide-barsak rahatsızlıkları üzere durumlar ilaç dozunuzun değişmesine neden olabilir. Bazen de hastalığın doğal seyri gereği, tiroidin çalışan kısmı azalabileceği için, kullandığınız doz yetmeyebilir. Hekiminizce, periyodik denetimlerde doz değişiklikleri yapılarak tiroid hormon seviyeleri olağan aralıkta tutulabilmektedir. Fakat bazen de denetim vakti gelmeden kimi rahatsızlıklar yaşıyorsanız, kullandığınız ilaç dozu, yetmiyor yahut fazla geliyor olabilir. Örneğin ilacınızı nizamlı kullanırken, halsizlik, yorgunluk, saç dökülmesi, ödem-şişlik, kilo artışı, kabızlık üzere bulguları devamlı olarak ve ağır bir halde yaşıyorsanız ilaç dozunuz az geliyor olabilir. Yahut tam karşıtı ilacı sistemli kullanmanıza karşın, çarpıntı, terleme, sonluluk, sık dışkılama, dert bozukluğu, kilo kaybı üzere şikayetleri devamlı olarak ve ağır bir halde yaşıyorsanız ilaç dozunuz fazla geliyor olabilir. Bu türlü durumlarda da erken denetim yapılıp, gerekiyorsa ilaç dozu değişikliği yapılabilir.
Bazı mide barsak hastalıklarında (Çöliak hastalığı gibi), ilaç emiliminde sıkıntılar yaşanabilmekte ve kullanılan ilaç dozu yetmemektedir. Bu üzere durumlarda olağanda önerilen ortalama dozun çok üzerinde dozlar kullanmak gerekebilmektedir. Genel olarak Hashimoto hastası olup hipotiroidi gelişenlerde 25-150 mcg ortası dozlar kâfi olabilirken, bu mide barsak hastalıklarında 400-500 mcg üzere dozlara çıkılmak zorunda kalınabilmektedir. Bu üzere durumlarda, hastalarımızda yüksek doz kullanma korkusu olabilmektedir. Aslında bu durumlarda ağızdan giren doz her ne kadar yüksek olsa da, barsaklardan emilen doz, gereksiniminiz olan dozdur. Yani 500 mcg içseniz bile, bunun yalnızca 100 mcg’ı emilmekte ve kana geçmektedir. Sonuç olarak kanda TSH seviyenizi olağan düzeyde tutan doz, sizin ülkü dozunuzdur. Bu türlü durumlarda ilacın emilen ölçüsünü artırmak için, hekiminizce birtakım farklı uygulama usulleri de size önerilebilir. İlacınızın su dışında farklı sıvılarla alınması yahut farklı sistemle alınması önerilebilir. Yahut hap formunda yüksek doz vermenin dışında kas içine, damar içine, cilt altından bile ilaç uygulamaları mevcuttur.
Tedavide, sağlıklı hasta-hekim alakası çok değerlidir. Hastalarımızın tabibi ile hakikat bilgileri paylaşması, tabiplerin ise muhtemel yanlışlarda anlayışlı olması, yargılayıcı olmaması gerekir. Hashimoto hastalığında, hastalarımıza düşen en büyük görev, sadece ilacı tertipli ve kurallara uygun kullanmaktır. Kullanmıyorsanız yahut kullanamıyorsanız bu hususta doktorunuzu bilgilendirmektir. Bazen iş yoğunluğu, hayat koşuşturmacası, çok sayıda ilaç kullanıyor olmak, tembellik, bıkkınlık, depresyon yahut diğer bir sebeple ilaçlar aksatılabilmektedir. Her ne sebeple olursa olsun, sistemsiz ilaç kullanımı varsa kesinlikle bu durumdan doktorunuzu haberdar etmelisiniz. Şayet doktorunuz bu durumu bilmezse, ilacın yetmediğini düşünerek doz artıracak, gereksiz yere fazla dozda ilaç kullanmış olacaksınız. Bir sonraki denetimde de ilaç dozunun fazla geldiği düşünülecek ve bir türlü ülkü dozu yakalamak mümkün olmayacaktır.
Hashimoto hastalığı olan birinde, birlikte nodül de görülebilmektedir. Bu nedenle periyodik olarak ultrason ile denetim edilmelidir. Nodül varsa, tıpkı Hashimoto hastalığı olmayan birinde ki üzere takip ve tedavi edilir. Fakat Hashimoto hastalığında, yıllar içinde tiroid bezi küçülmektedir. Küçüldükten sonra da nodül gelişme ihtimali azalmaktadır. Tıpkı Hashimoto hastalığı olmayan birinde olduğu üzere, Hashimoto hastalığında da nodül varsa, levotiroksin ilaç tedavisinin uygun biçimde kullanılması ve TSH hormonunun olağan düzeylerde tutulması, nodülün büyüme ihtimalini azaltacaktır. TSH hormonu ne kadar yüksekse nodüllerin de büyüme ihtimali o oranda artmaktadır. En alttaki fotoğraflarda Hashimoto hastasının ultrason manzaralarını görmektesiniz. En altta ki fotoğrafta okla gösterilen alanda bu hastaya ilişkin Hashimoto yerinde oluşmuş bir nodülü görmektesiniz.
Hashimoto hastalığı ile ilgili yazdığım bu son yazı ile birlikte Hashimoto evrakını kapatmış olacağız. Bu yazdıklarım, bildiklerimizin özeti olup, özeti bile fakat yedi kesimde anlatabildim. Burada anlattıklarım daha çok yıllardır hastalarımızdan bizlere yöneltilen soruların karşılıkları, merak edileneler ve bizim hastalarda görüp düzelttiğimiz yanlışların derlemesidir. Daha evvel yazdıklarım ve burada yazdıklarım, ilaç kullanımı ile ilgili detay bir formda bahsettiğim düsturlar ve sıkıntılar, aslında biz tabiplerin günlük pratiğinde sık rastladığımız klinik durumlar olup hepsi hekiminizce gözetilip, uygulanmaktadır. Biraz da durumun ne kadar çok istikametli ve düşünüldüğünden karmaşık olduğunu göstermek amaçlı verilen bilgilerdir. Elbet hedefim bunları okuyarak kendinizi tedavi etmeniz değildir.
Son kelam olarak şunları lütfen unutmayınız. Her Hashimoto hastasında tedaviye gerek olmadığını, tedavi gerekiyorsa bile tedavinin zararsız ve inançlı olduğunu, Hashimoto hastalığında gebelik periyodunun farklı bir değer arz ettiğini, ancak takip altında gebelik seyrinin olağan bir beşerden farklı olmadığını, genel olarak tedavi altında olağan bir beşerden farklı olmadığınızı bilmelisiniz.
