Gluten Nedir?
Gluten, buğday, arpa ve çavdar üzere tahıllarda bulunan bir protein kümesidir. Ekmek üretiminde bir temel bileşen olan gluten, hamurun elastikiyetini artırarak kabarmasını sağlar. Gluten, birebir vakitte birçok işlenmiş besinde, soslarda ve atıştırmalıklarda da bulunabilir. Bu nedenle, gluten içeren eserleri tüketen bireyler için glutenin farkında olmak kıymetlidir.
Kimler Glutensiz Beslenmelidir?
Glutensiz diyet, belli sıhhat durumları olan bireyler için gereklidir:
Çölyak Hastalığı Olanlar: Çölyak hastalığı, glutenin bağışıklık sistemini yanlış bir halde tetiklemesi sonucu bağırsaklarda hasar ve iltihaplanma ile karakterize kronik bir hastalıktır. Bu durumda olan bireyler, gluten tüketiminden kaçınmak zorundadır.
Gluten Hassaslığı Olanlar: Çölyak hastalığı olmayan fakat gluten tükettiklerinde rahatsızlık hisseden bireyler, gluten hassaslığına sahip olabilir. Bu beşerler gluten tüketimini sonlandırarak yahut büsbütün bırakarak daha güzel hissettiklerini bildirebilirler.
Bazı Otoimmün Hastalıkları Olanlar: Kimi otoimmün durumları olan bireyler, glutenin bu hastalıkların semptomlarını artırabileceği konusunda uyarılmışlardır ve bu nedenle glutensiz beslenme tercih edebilirler.
Glutensiz Beslenmenin Sıhhate Etkileri
Glutensiz beslenmenin sıhhate olan tesirleri, bireyin sıhhat durumu ve diyetin nasıl uygulandığına bağlıdır. İşte glutensiz diyete geçişin kimi potansiyel tesirleri:
Bağırsak Sıhhati: Çölyak hastalığı ve gluten hassaslığı olan bireylerde, glutensiz diyet uygulamak bağırsakların güzelleşmesine yardımcı olabilmektedir. Bağırsak mukozasında oluşan hasarın azalması, sindirim sisteminin daha yeterli çalışmasına katkı sağlar.
Enerji Seviyeleri: Gluten içeren besinlere karşı hassaslığı olan şahıslar, glutensiz beslenme ile daha fazla güç hissedebilirler. Bu durum, sindirim sisteminin daha az gerilim altında olmasıyla alakalıdır.
Alerjiler ve İltihap: Glutensiz beslenme ile birlikte, birtakım bireyler alerjileri, baş ağrıları yahut iltihaplanma belirtilerinde azalma yaşayabilirler. Lakin bu durum şahıstan bireye değişiklik gösterebilir.
Besin Temelli Dikkat Edilmesi Gerekenler: Glutensiz diyet uygularken, istikrarlı bir beslenme biçiminin sürdürülmesi kıymetlidir. Zira glutensiz eserler, bazen daha fazla şeker yahut hami husus içerebilir. Bu nedenle, işlenmiş glutensiz besinlerin çok tüketimi, sağlıklı bir diyetin yerini alamayabilir.
Sonuç
Sonuç olarak, glutenin sıhhate tesirleri, bireylerin sıhhat durumuna bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Çölyak hastalığı yahut gluten hassaslığı olan bireyler için glutensiz beslenmek zorunluyken, sağlıklı bireyler için glutensiz diyetin gerekliliği tartışmalıdır. Rastgele bir diyet değişikliği yapmadan evvel bir beslenme uzmanına danışmak, ferdî gereksinimlere ve durumlara uygun en âlâ yaklaşımı belirlemek açısından değerlidir. Gluten içeren yahut glutensiz besinlerle ilgili daha fazla bilgi edinmek, sağlıklı beslenme alışkanlıkları geliştirmek için yararlı olacaktır.
