Çocuklarda Dert: Nedenleri, Belirtileri ve Tahlil Yolları
Korku, her yaşta insanın vakit zaman deneyimlediği doğal bir histir. Lakin çocuklarda tasa, bilhassa gelişimsel periyotlarında daha bariz hale gelebilir. Aileler ve bakım veren bireyler, çocukların dertlerini yanlışsız bir formda anlayıp yönetebildiklerinde, çocukların ruhsal gelişimlerini sağlıklı bir biçimde sürdürebilmeleri mümkündür.
Çocuklarda Derdin Nedenleri
Çocuklar, etraflarından ve yaşadıkları tecrübelerden etkilenen bireylerdir. Tasa, birçok vakit çocuğun yaşadığı bir gerilim durumu, belirsizlik ya da dehşet ile bağlantılıdır. Çocuklarda dert yaşanmasının kimi yaygın nedenleri şunlardır:
1. Ailevi Değişiklikler ve Ayrılıklar: Boşanma, taşınma yahut ailedeki bir kayıp üzere büyük değişiklikler, çocukta telaşa neden olabilir. Çocuklar, sevdikleri şahıslarla olan bağları ve nizamlı hayatlarını kaybetme korkusu yaşayabilirler.
2. Okul ve Toplumsal Münasebetler: Okulda muvaffakiyet baskısı, arkadaş ilgilerindeki zorluklar yahut toplumsal durumlarla başa çıkamama üzere sebepler, çocuklarda tasayı tetikleyebilir. Bilhassa okul öncesi devrindeki çocuklar, okulda yeni kurallara ve ortama ahenk sağlamakta zorlanabilirler.
3. Geleceğe Yönelik Belirsizlikler: Çocuklar gelecekteki belirsizliklerden de tasa duyabilirler. Örneğin, testler, performans baskısı yahut hayatta ne olacak sorusu küçük yaşlarda bile telaşa yol açabilir.
4. Genetik ve Çevresel Faktörler: Ailede dert bozukluğu olan bireylerin olması, çocuğun da tasa geliştirme mümkünlüğünü artırabilir. Çevresel gerilim faktörleri de çocuklarda korkuyu tetikleyebilir.
Çocuklarda Korkunun Belirtileri
Çocuklarda tasa, yetişkinlerdeki üzere sözlerle tabir edilmeyebilir. Bu nedenle ebeveynlerin dikkat etmesi gereken birtakım davranışsal ve fizikî belirtiler olabilir:
– Fizikî Belirtiler: Baş ağrıları, mide ağrıları, kusma, titreme ve uykusuzluk tasanın fizikî belirtileri olabilir.
– Davranışsal Değişiklikler: Daha huzursuz, hudutlu yahut hüzünlü bir tutum takınabilirler. Ayrıyeten, çocuk dert nedeniyle toplumsal ortamlardan kaçınabilir ya da okula gitmek istemeyebilir.
– İçsel Belirtiler: Endişelerin ve telaşların çocukların niyetlerini ele geçirdiği durumlar görülebilir. Çocuklar muhakkak bir durum hakkında takıntılı kanılara sahip olabilirler.
– İçine Kapanma: Telaşlı çocuklar, bazen yalnız kalmak isteyebilir ve aktivitelerden uzak durabilirler.
Tasayı Yönetmek: Ebeveynlerin Yapabilecekleri Konusunda Öneriler
Çocuklarda korkuyu yönetmek, vakit alabilir fakat yanlışsız tekniklerle korkuyu hafifletmek mümkündür. İşte ebeveynlerin uygulayabileceği birtakım stratejiler:
1. Çocuğu Dinlemek ve Anlamak: Korkulu bir çocuğa, kaygılarının kıymetli olduğunu hissettirmek gerekir. Çocuğun tasalarını dinlemek, onu yalnız hissettirmez ve duygusal garanti sağlar.
2. Çocukla Açık Bağlantı Kurmak: Korku duydukları bahis hakkında açıkça konuşmalarına imkan tanımak, çocuğun hissettiklerini söz etmesine yardımcı olur. Bu, çocuğun kendini daha inançta hissetmesine neden olabilir.
3. Günlük Rutin Oluşturmak: Tertipli bir ömür üslubu, çocukların korkularını azaltabilir. Günlük rutinler, bilhassa okula gitme, yemek yeme ve ahenge saatlerinin aşikâr olması, çocukların kendilerini inançta hissetmelerine yardımcı olur.
4. Gevşeme Teknikleri Öğretmek: Nefes alma idmanları, meditasyon ya da hafif idmanlar üzere gevşeme teknikleri, çocukların korku düzeylerini düşürmeye yardımcı olabilir. Bilhassa uyku öncesi rahatlatıcı bir aktivite çocuğun telaşını azaltabilir.
5. Takviye Almak: Şayet çocuğun tasası şiddetli ise, bir uzmandan profesyonel yardım almak kıymetlidir. Terapistler, çocukların korkularını yönetmelerine yardımcı olmak için çeşitli teknikler kullanabilirler.
Özetle çocuklarda telaş, doğal bir his olmakla birlikte, bazen uzun periyodik bir probleme dönüşebilir. Ebeveynlerin ve bakım veren şahısların çocukların tasalarını anlaması, onları dinlemesi ve gerektiğinde profesyonel yardım alması, çocuğun tasayı aşmasına yardımcı olabilir. Erken müdahale, çocukların ruhsal gelişiminde büyük bir fark yaratabilir ve onlara güçlü başa çıkma marifetleri kazandırabilir.
Uzman Psikolog Nehir Demir
