Öncelikle merak edenler içinin şu zehir konusunu ve tarihçeyi açıklığa kavuşturalım…
19.yy’ın başlarında Almanya’da düzgün pişmemiş sosis kaynaklı açıklanamayan besin zehirlenmeleri ve vefatlar görülmesi üzerine şüphelenilen zehirli unsura latince sosis manasına gelen “botulus” sözünden yola çıkılarak “botulinum toksini” ismi verilmiştir(Ben de bu yazımda “botoks” diyerek botulinum toksinini kastediyor olacağım). Sonraki yıllarda bu tesirli zehirin oksijensiz ortamlarda çoğalan bir bakterinin (Clostridium botulinum) eseri olduğu anlaşılmıştır. Konserve besinlerin birinci yıllarında da teknik yetersizlikler nedeniyle uygun sterilize edilmemiş konserveler nedeniyle de vakit zaman Botoks zehirlenmeleri ile karşılaşılmıştır. Günümüzde çağdaş teknolojinin ve tıbbın gelişimi, Botoks tesir sisteminin çok uygun bilinmesi ve gerektiğinde Botoks anti-zehirinin de kullanılabilmesi ile bu sorun geçmişte kalmıştır.
Botoks nasıl çalışır? Tesiri neden geçicidir?
Botoks kasları uyaracak hudutların en ucundan, kasları uyaracak unsur olan asetilkolin’in salınmasını engelleyen bir husustur. Bu düzenek kas felcine neden olur. Tesiri protein etkileşimi ile olduğu için birkaç gün içinde başlar ve yeni protein üretimi de devam ettiği için 4-6 ay sonra giderek kaybolur. Doz ne kadar yüksek uygulanırsa uygulansın daha kalıcı bir botoks uygulaması bu nedenle kelam konusu değildir.
Tıbbi uygulamalarda botoks
Botoks, kolay uygulanabilmesi, uygulandığı yerde hayli güçlü lakin süreksiz bir kas felci oluşturabilmesi sayesinde serebral palsiden şaşılığa, migrenden kabızlığa çok çeşitli kas kasılma hastalığının tedavisinde (ve birazdan ayrıyeten değineceğim kozmetik uygulamalarda) muvaffakiyetle kullanılmaktadır.
Ben de bir KBB uzmanı olarak çok sık karşılaştığım diş sıkma sorunu yaşayan hastalarımı, çene kaslarından biri olan masseter’e Botoks enjeksiyonu yaparak tedavi ediyorum. Ayrıyeten Botoks’u asetilkolin salınımının engellediği için çok küçük dozlar halinde uyguladığımız yerde terlemeyi önlemek yahut tükrük bezi cerrahileri sonrası tükrük üretimini durdurmak için de muvaffakiyetle kullanabiliyoruz.
Daha genç bir görünüm için gelelim kozmetik uygulamalara…
Botoks, yüz kaslarının kasılmasını önleyip bu kasların aktivitesi nedeniyle oluşan dinamik kırışıklıkları engelleyebilmesi nedeniyle yüz estetik uygulamalarında sahiden çığır açmış bir ilaçtır… Yanlışsız dozlarda ve tekniklerle uygulandığında hastalarımızı daha genç bir görünüme kavuşturmak için kullandığımız mucizevi bir tedavi tekniğidir. Olağan burada benim de hastalarıma daima yaptığım bir açıklamaya yer vermeliyim; Botoks, yıllarca devam etmiş kas aktivitesinin cilt altı dokuyu şekillendirmesi nedeniyle oluşmuş kalıcı kırışıklıkları bir kezde büsbütün silemez. Bu kırışıklıklar tekrarlayan uygulamalarla giderek azalabilse de bazen dolgu ve başka yüz estetik uygulamalarının kombine edilmesi gerekebilir.
Botoks uzman ellerde inançlı midir?
Botoks’un bir flakonunda insan için öldürücü olabilecek dozun onlarca kat azı bulunmaktadır. Ayrıyeten uygulama cilt altına yahut kas içine yapılarak ilaç yayılımı denetim altında tutulur. Bu nedenle Botoks enjeksiyonu yüz anatomisi konusunda eğitim almış, botoks konusunda aşikâr bir deneyime sahip doktorlar tarafından uygulandığı sürece inançlıdır. ABD Besin ve İlaç Dairesi de Botoks’un üst yüzde (alın, kaş, göz çevresi-kaz ayağı) kozmetik maksatlı kullanımını onaylamıştır. Merdiven altı uygulamaların korkutucu sonuçlarını ise ne yazık ki gazetelerde okumaktayız.
Botoks’un en yaygın yan tesirleri ortasında asimetrik kas felci, göz kapağı düşüklüğü, yetersiz tesir, enjeksiyon bölgesinde ufak morluk/şişlikler yahut nadiren grip gibisi semptomlar sayılabilir. Gebe yahut emziren bayanlara, daha evvel botoksa bağlı alerjik tepkiler gösterenlere uygulama yapılmaması gereklidir. Botoks kullanımında az dozun her vakit ek dozlarla tamamlanabileceği fakat yüksek dozun tesirlerinin lakin aylar sonra ortadan kalkacağını unutmamak gerekir.
Botoks uygulamasını nasıl yapıyorum?
Ben hastalarımda morluk şişlik üzere meselelerin ve ağrının en aza indirilebilmesi için enjeksiyon sırasında çok ince özel iğneler kullanıyorum. Tercih ettiğim Botoks markası da piyasadaki en esaslı ve ismi bu ilaçla özdeşleşmiş marka oluyor. İsteyen hastalarıma süreç öncesi lidokainli kremlerle lokal anestezi uygulayabilsem de çoklukla buna gerek kalmıyor. Oturur durumda gerçek tekniklerle enjeksiyonları yaptıktan sonra iğnelerin giriş yerlerine yavaşça bastırmak kanamayı durdurmak için kâfi oluyor. Birkaç saat hastanın yatmamasını, yüze masaj yapmamasını, kozmetik eser kullanmamasını ve bir gün ağır fizikî aktivitede bulunmamasını öneriyorum. Birinci haftada da denetim öneriyorum. Birinci enjeksiyondan sonraki 4. ayda -arayı fazla açmadan- ikinci enjeksiyon için çağırıyorum. Tekrar eden enjeksiyonlarda bu süreyi 5-6 ay olarak uyguluyorum.
Kimlerde en yeterli kozmetik sonuçlar beklenebilir?
Botoks 18 yaşının üstünde, sağlıklı, elastik bir cilt yapısı olan, istirahatte besbelli kırışıkları olmasa da mimik sırasında oluşan kırışıklıklardan yakınan bireylerde en âlâ sonuçları verecektir.
Doğru hasta seçimi ve gerçekçi beklentilerle uygulandığında Botoks’un gerek kozmetik gerekse tıbbi emelli kullanımlarda hastalarımı çok mutlu ettiğini gözlemlemekteyim.
