BOŞANMA VE ÇOCUK
Boşanma kararı vermiş ailelerde en güç hususlardan biri, çocuklarına bu kararı açıklama sürecidir. Ancak arbede, gürültü ve şiddete şahit olacakları bir konut ortamı da onları zedeleyecektir. Bu sebeple bazen boşanma huzur ve dinginlik getirebilir. Bu çocukların gelişimi açısından daha âlâ olacaktır.
Ebeveynlerin kendi hayatlarına yönelik aldığı bu karar, çocuğun hayatı üzerinde değerli bir tesire sahip olabileceği için bu mevzunun sağlıklı bir halde konuşulması ve sürecin âlâ bir biçimde yönetilebilmesi epeyce değeridir. Boşanmanın kendisi değil ebeveynlerin bu süreci nasıl yönettiğidir çocukları yıpratan ve kaygılandıran. Birden fazla vakit çocuk kendini boşanmanın sebebi olarak düşünebilir.
Boşanma yalnızca eşlerin evliliklerini sonlandırması değildir. Tıpkı vakitte yeni bir hayat periyodunun başlangıcıdır. Çocuklarında dâhil olduğu yeni hayata ahenk sürecinde bir takıp zorluklar yaşanacaktır. Çocukların bunu anlaması, adapte olması vakit alır. Bazen olanları anlamlandıramaz. Çocukların bu süreçten nasıl ve ne kadar etkileneceği ebeveynlerin birbirleri ile ilgili bağlantıları, tavırları büyük rol oynar. Kimi aileler boşanma kararı alıp kendilerindeki yas sürecini tamamladıktan her şey bittikten sonra çocuklara açıklamak isterler. Bu durum yanlış sonuçlar doğurabilir. Unutulmalıdır ki çocukların da bu sürece alışmaları için vakit gereksinim vardır.
Unutulmamalıdır ki “ebeveynleri ayrılan her çocuk büyük zorluk yaşayacak, ruhsal ya da fizikî olarak yıpranacak” demek yanlışsız bir yaklaşım değildir. Ebeveynlerinin boşanması her çocuğu farklı biçimde tesirler. Her çocuk, duygusal olarak yaşadıklarını farklı formda tabir eder. Çocuğun yaşı, kişilik yapısı, içinde bulunduğu etraf ve ebeveynlerin bu süreçteki tavırları bu noktada belirleyici rol üstlenir.
Boşanma Kararını çocuğa mümkünse ebeveynler bir arada açıklamalıdır. Bu türlü bir ortak yaklaşım çocuğun farklı ve tahminen de birbiriyle çelişen iki kıssa duyma mümkünlüğünü da azaltacaktır. Sakin, inançlı, konuşmanın yarıda kesilmeyeceği bir ortamda ( mümkünse bir konut ortamı) açıklamak, çocuğun soru sorabilmesi açısından değerlidir. Şayet ortak bir yaklaşım için uzlaşma sağlanamayacak durumlar varsa uzman dayanağı almak gerekir.
Çocuğun, verdiğiniz haberi anlayabilmesi, anlamlandırması, sindirmesi, soru sorması, isterse size sarılıp, ağlaması ve kendini tabir edebilmesi için uygun ortam(ev ortamı) ve vakit verilmelidir. Çocuğa, anlatılanlardan ne anladığını sormak, çocuğun hislerini tabir etmesi için pahalı bir cümledir. Birden fazla çocuk varsa, tüm çocuklara birebir anda açıklama yapılmalıdır. Kardeşlerin varlığı haberin zorluğunu hafifletebilir, itimat, takviye ve ailenin devamlılığı hissini verir.
Açıklanmasına karşın çeşitli sebeplerden uygulanmayan kararlar çocuğun aklını karıştırabilir yahut çocukta telaş yaratabilir. Unutulmamalıdır ki belirsizlik erişkinlere makûs geldiği kadar çocuklara da makûs gelir. Bu kararı açıklarken boşanma kararının birlikte alındığının bu kararın anne ve baba olarak sizde bir değişiklik yaratmadığını, bu kararın onunla ilgili olmadığının, tarafları suçlamadan, yargılamadan ahenk içinde sakin bir ses tonu ile çocuğun yaşına uygun bir örnekleme ile göz kontağı kurarak ve çocuğun duygusal reaksiyonlarına anlayışla yaklaşıp söylemek gerekir. Gerektiğinde deri teması kurulmalı ve hislerine hürmet duyulmalı anlayışlı olunmalıdır. Boşanma sürecinden sonra çocuğun hayatında nelerin değişeceğini, nelerin birebir kalacağını detayları ile açıklamalıdır. Çocuğun kiminle kalacağını nedenleri ile sakince, net bir formda anlatmalı onu kaygılandıracak durumlara yer verilmemelidir. Verilen karara uyulması ve çocuğun rutinini olağandışı durumlar dışında bozulmaması değerlidir. Büyük aile (anneanne,babaanne,dede,hala ,teyze,amca,dayı)ile bağlantının eskisi üzere devam edeceği belirtilmelidir. Genel olarak boşanma sürecinde büyük aileler işin içine girdiği vakitlerde çocuklar mana veremedikleri her olay, durum ve telaffuz karşısında kaygılanırlar. Bunun oluşmaması için ebeveynlerin tedbir alması gerekebilir.
Boşanmaya karar verip her şeyi bittikten sonra çocuklara bildirmek yıpratıcı olabilir. Alışma süreci göz önünde bulundurulmalı ve en yanlışsız vakitte çocuklarla paylaşılmalıdır.
Ayrılık sonrası çocuklar ebeveynlerini izler. Karşısında öfkeli, hislerini denetim edemeyen ebeveyn görmek çocukları kaygılandırır. Hatalı aramaya başlayabilir. Bu devirde öteki ebeveyni asla kötülemeyin. Anne yahut babasının evlilikte berbat olduğunu duymak çocuğun ömür uzunluğu taşıyacağı bir yük haline gelebilir. Bu sebeple akılcı yaklaşım kıymetlidir. Birtakım durumlarda anne yahut babalar suçluluk duyarak çocukların her istediğini yaparlar. Bu durumu kullanmalarına fırsat vermeyin. Çocuklara olağandışı taviz yerine duygusal dayanak vermeye itina gösterin.
Ceyda YÜCETÜRK KARAKAYA
