Borderline, içinde duygusal dengesizlikleri, ağır dalgalanmaları ve meçhul kendilik algısını barındıran karmaşık bir ruhsal bozukluktur. Bu karmaşıklığın en bariz ve zorlayıcı belirtilerinden biri ise kişinin içinde beslemiş olduğu derin bir içsel boşluk hissidir. Kimi vakit varoluşsal bir anlamsızlık, kimi vakit ise derin bir yalnızlık olarak kendini gösteren bu his, kişinin günlük yaşantısında ve ikili bağlarında birtakım zorluklar yaşamasına sebep olabilir. Borderline ile yaşayan şahısların hissettiği bu bu boşluk hissi, çoklukla erken periyot travmaları, ihmal edilme yahut daima reddedilme tecrübelerinden kaynaklanmaktadır. Ağır kimlik karmaşası ile çaba eden bu bireyler, içsel boşluğu başkalarından gelecek olan onay ve bağlanma arayışlarıyla doldurmaya çalışır.
Kişilerin yaşamış olduğu bu boşluk hissinin, benlik algısının daima değişken olmasıyla kontaklı olduğu düşünülmektedir. Bu durumla uğraş etmek zorunda olan bireyler, vakit zaman kim olduklarını bile sorgular hale gelirler. Psikolog Marsha Linehan’a göre, “Borderline hastalarında boşluk hissi, benlik algısının daima değişken olmasıyla bağlantılıdır. Kendi kimliklerini katılaştırma konusunda zorlanan bireyler, bu boşluğu dış dünyadan gelen onay ve bağlanma arayışlarıyla doldurmaya çalışırlar.” (Linehan, 1993). Birebir vakitte, uzman John Gunderson’a nazaran “Boşluk hissi, borderline bireylerde çoğunlukla kısa periyodik, fakat ağır ve rahatsız edici bir tecrübedir. Bu his, değişen ruh halleriyle ve denetim edilemeyen impulsif davranışlarla birlikte ortaya çıkar.” (Gunderson, 2001). Bu durum, kişinin değersizlik duygusu taşımasına ve öbür beşerlerle olan ilgilerinde zorluk yaşamasına neden olabilir.
Bu boşluk hissini control altına almak için farklı terapötik yaklaşımlar önerilmektedir. Diyalektik Davranış Terapisi (DDT), Marsha Linehan tarafından geliştirilmiş olup, borderline ile çaba eden şahıslarda his düzenleme ve farkındalık teknikleri ile bu hissin control edilmesine imkan tanır. Ayrıyeten, Bilişsel Davranış Terapisi (BDT) bireyin kendine ziyan verme ve içsel boşluk hissini azaltma konusunda hayli tesirli bir dayanak sunar. Psikanalitik terapiler ise kişinin yaşamış olduğu travmaları ele alarak, kendilik algısını güçlendirmesi konusunda tesirlidir.
Tüm bu tedavilere ek olarak, farkındalık (mindfulness) teknikleri, bireyin anın içinde kalmasını ve hisleriyle sağlıklı bir formda başa çıkmasını teşvik edebilir. Sanat terapisi, yazı yazma üzere faaliyetler, kişinin iç dünyasını daha düzgün anlamasına ve kendini söz etmesine imkan tanır. Nizamlı antrenman yapmak ise, endorfin salınımını artıracağı için duygusal dengeyi destekleyebilir.
Sağlıklı bağlar kurmak, borderline ile çaba eden bireyler için içsel boşluk hissini hafifletmede epey kıymetlidir. Düzgün dostluklar ve empatiyle yaklaşan bir toplumsal etraf, kişinin kendini daha uygun hissetmesine yardımcı olabilir. Ancak unutulmamalıdır ki içsel boşluk hissi, sadece dış faktörlerle değildir. Bireyin kendisiyle kurmuş olduğu münasebet de hayli kıymetlidir. Kendi pahasını başkalarının onayına bağlayan şahıslar, bu boşluğu doldurmakta zorlanabilir. Bu nedenle, kişinin kendini anlaması, kabul etmesi ve kendine yönelik farkındalığının artması gereklidir.
Sonuç olara, kişinin yaşamış olduğu bu içsel boşluk hissi epey karmaşık ve zorlayıcı bir tecrübedir. Fakat, uygun terapiler, farkındalık teknikleri ve uygun bir toplumsal dayanakla bu boşluk hissi denetim altına alınabilir. Duyulan bu boşluk hissini, bir eksiklik olarak değil, bireyin kendini keşfetme sürecindeki bir yol ayrımı olarak yorumlayabiliriz. Unutulmamalıdır ki değerli olan, boşluğun içinde kaybolmak yerine, boşluğun nedenlerini anlamak ve sağlıklı yollarla o boşluğu doldurmaktır. Kişi kendi iç dünyasını anlamaya yönelik attığı her adım ile ruhsal sıhhatini ve ömür kalitesini artırabilir.
Referanslar
- Linehan, M. M. (1993). Cognitive-behavioral treatment of borderline personality disorder. Guilford Press.
- Kernberg, O. F. (1975). Borderline conditions and pathological narcissism. Jason Aronson.
- Gunderson, J. G. (2018). Borderline personality disorder: A clinical guide. American Psychiatric Publishing.
- Fonagy, P., & Bateman, A. W. (2008). “The development of borderline personality disorder—A mentalizing model.” Journal of Personality Disorders, 22(1), 4-21.
- Skodol, A. E., Gunderson, J. G., Pfohl, B., Widiger, T. A., Livesley, W. J., & Siever, L. J. (2002). “The borderline diagnosis I: Psychopathology, comorbidity, and personality structure.” Biological Psychiatry, 51(12), 936-950.
