Kötü over cevabı (Poor ovarian response);
Bayanlarda yumurtalıkların ovulasyon indüksiyonuna (yumurtlamayı teşvik eden ilaç tedavisine) zayıf karşılık vermesi durumudur. Bu durum, bilhassa infertilite tedavisi gören bayanlarda karşılaşılan bir sorun olabilir. Berbat over cevabında hasta idaresi, çok taraflı bir yaklaşım gerektirir.
**Hasta yaklaşımında izlenecek adımlar:**
1. **Detaylı anamnez ve fizik muayene:**
– Hastanın yaşı, tıbbi geçmişi, evvelki tedavi denemeleri ve sonuçları sorgulanmalıdır.
– Ailede erken menopoz öyküsü olup olmadığı sorgulanmalıdır.
2. **Hormonal kıymetlendirme:**
– **AMH (Anti-Müllerian Hormon):** Yumurtalık rezervini pahalandırmak için kullanılır.
– **FSH (Follikül Stimülan Hormon) ve E2 (Estradiol):** Menstrüel siklusun erken foliküler fazında kıymetlendirilir.
– **Antral folikül sayısı (AFC):** Ultrasonla yumurtalıkların antral folikül (gelişmeye aday yumurta) rezervine bakılır.
3. **Tedavi Seçenekleri:**
– **Protokol seçimi:** Hastanın hormonal durumu ve over rezervine nazaran uygun yumurtlama indüksiyon protokolü seçilmelidir.
– **Doz ayarlaması:** Daha yüksek dozda gonadotropin verilmesi gerekebilir.
– **Minimal stimülasyon:** Kimi hastalarda daha az agresif tedavi yaklaşımları, düşük doz stimülasyon tercih edilebilir.
– **Adjuvan tedaviler:** DHEA (dehidroepiandrosteron), KoenzimQ10 yahut büyüme hormonu üzere destekleyici tedaviler önerilebilir.
4. **Alternatif Tedavi Sistemleri:**
– **Yumurta donasyonu:** Makûs over cevabı olan bayanlarda düşük yumurta kalitesine bağlı olarak muvaffakiyet oranı düşük olabilir. Yumurta donasyonu, birtakım çiftler için bir seçenek olabilir. Ülkemizde bu tedavi seçeneği maddelerle yasaklandığı için uygulanamamaktadır.
– **Embriyo donasyonu:** Yumurta yetmezliği yaşayan yahut rezervi tükenmiş hastalar için embriyo donasyonu düşünülebilir. Ülkemizde bu tedavi seçeneği maddelerle yasaklandığı için uygulanamamaktadır.
5. **Psikolojik dayanak:**
– Makûs over cevabı, hastalar için gerilimli ve üzücü bir durum olabilir. Bu süreçte ruhsal dayanak kıymetlidir.
– Hastanın beklentileri ve tedavi sonuçları hakkında gerçekçi bilgiler verilmeli, gerektiğinde danışmanlık önerilmelidir.
Makus over karşılığı olan hastalarda muvaffakiyet oranı düşük olabilir, bu yüzden bireye özel bir tedavi planı oluşturmak büyük kıymet taşır.
