Aşı Tedavisi Nedir?

Aşı tedavisi, yüz yılı aşkın müddettir alerjik hastalarda uygulanan hastalığın temeline yönelik bir tedavi tekniğidir. Hastanın hassas olduğu alerjenlerden elde edilen eserlerin hastaya giderek artan dozlarda ve muhakkak vakit aralıklarında verilmesi temeline dayanır.

Aşı tedavisinde hastaya verilen unsur aslında hastanın olağan yaşantısında sıkça karşılaştığı alerjenlerdir. Hastaya verilen bu alerjen eserlerinin içinde hiçbir biçimde ilaç yahut kortizon bulunmaz. Aşı tedavisi bedene ekseriyetle cilt altından küçük bir iğne ucuyla yahut daha nadiren ağızdan verilerek uygulanır.

Hastada sorun oluşturmayacak uygun bir doza ulaşmak hedeflenir. Böylece kişinin verilen alerjene duyarsız hale getirilmesi amaçlanmaktadır.

Tedavinin emniyetli ve başarılı olması için aşı tedavisi kararının verilmesi ve tedavinin planlanması kesinlikle immünoloji ve alerji hastalıkları uzmanı tabipler tarafından yapılmalıdır.

Aşı Tedavisinin Yararları Nelerdir?

Aşı tedavisinin hem tedavi edici hem de gözetici tesirleri vardır. Alerjenlere karşı hassaslığı azaltmasının yanında hastalığın belirtilerini ve ilaç kullanma ihtiyacını azaltır. Ayrıyeten yeni alerjilerin ve astım gelişimini önlemede hami tesiri vardır.

Aşı Tedavi Süreci Nasıldır?

Aşı tedavisinin iki evresi vardır. Birinci kademede doz artırılarak, sorun oluşturmayacak uygun doz olan idame doza ulaşılır. Enjeksiyonlar çoklukla haftada bir yapılır. Aşı tedavisinin ikinci kademesi idame doza ulaştıktan sonra bu dozun sırasıyla 2 haftada bir, 3 haftada bir ve daha sonra 4 haftada bir enjeksiyonu halinde yapılır. İdame tedavi 4-6 haftada bir yapılır. Aşı tedavisinin ortalama mühleti 3-5 yıldır. Bu mühlet her hasta için farklılık gösterebilir. Hastanın yakınmalarında düzelme, ilaç tedavisine nazaran daha yavaş olup aylar sonra oluşur. Yakınmalar tam olarak kaybolsa bile tedaviye devam edilmelidir. Aşı tedavisinden 12-18 ay sonra beklenen faydası görmemiş hastalarda tedavi sonlandırılmalıdır.

Alerji aşılarını uygularken beraberinde kesinlikle alerjenden korunma tedbirleri alınmalı ve aşı tedavisini uygulayan doktor tarafından verilen öteki tedavilere uyulmalıdır.

Aşı Tedavisi Kimlere Uygulanır?

Aşı tedavisi temel olarak alerjik nezle (rinit), alerjik astım ve arı alerjisi olan hastalara uygulanmaktadır. Buna rağmen bu hastaların tümünde aşı tedavisi uygun olmayabilir. Tedaviye uygun olmayan bir şahısta aşı tedavisi tesirli olmamaktadır. Hastanın aşı tedavisine istekli olmasının yanı sıra,

1. Deri testi ve kan testi ile gösterilen alerjen unsurun bireyde yakınmalara neden olması,

2. Alerjenden korunma ve ilaç tedavisinden kâfi yarar görmemiş olması,

3. Kişinin uzun vadeli ilaç kullanmak istememesi, 60 Kısım 16 – Alerjide Aşı (İmmünoterapi) Tedavisi

4. Alerjik nezleli hastalarda astımı tedbire isteği,

5. İlaçlara bağlı yan tesirlerin olması durumlarında aşı tedavisi uygulanabilir.

Kimlere Aşı Tedavisi Verilemez?

Tedaviye uyumsuz hastalara, 5 yaşından küçük çocuklara, ağır astımlılara, kanser, bağışıklık sistemi hastalıkları, ruhsal bozukluk, önemli hipertansiyon ve kalp hastalığı durumlarında aşı tedavisi verilemez.

Hamilelerde Aşı Tedavisi Yapılır mı?

Hamile olduğu bilinen hastalara aşı tedavisi başlanmaz lakin zati aşı almakta olan hasta hamile kaldıysa tedaviye devam edebilir. Aşı tedavisinin anneye yahut bebeğe bir ziyanı yoktur.

Aşı Tedavisinin Yan Tesirleri Nelerdir?

• Aşı sonrası lokal yahut genel yan tesirler olabilir.

• Enjeksiyon uygulanan yerde madeni bir para büyüklüğünde kızarıklık, kaşıntı ve şişlik olması olağandır. Çapı 5 cm ve üstündeki tepkilerde, hasta bir müddet nezaret altında tutulur, lokal buz uygulaması ve antihistaminik ilaç verilir.

• Lokal yan tesirlere nazaran çok daha ender olsa da tüm vücudu etkileyen yan tesirler birinci 24 saatte ortaya çıkabilir. Kaşıntılı kabarıklıklar, lisan yahut dudakta şişme, nefes darlığı, ses kısıklığı, göğüste sıkışma hissi, burun akıntısı, tansiyon düşüklüğü ve şuur kaybı oluşabilir. Bu türlü durumlarda hasta en yakın sıhhat merkezine yahut kendi alerji doktoruna başvurmalıdır.

• Önemli tepki olasılığı nedeniyle aşı tedavisinin alerji uzmanı gözetiminde ve hastane şartlarında yapılması gerekmektedir. Hastaların enjeksiyon sonrası 30 dakika beklemeleri ve enjeksiyon yerini tabibe göstermeden hastaneden ayrılmamaları gerekmektedir.

• Aşının ilaçların bilakis iç organlara ziyan verici yan tesiri yoktur. İçinde ilaç yahut kortizon bulunmamaktadır, kilo aldırmaz.

Dikkat Edilecek Öbür Noktalar

1. Aşılar meskende koruma ediliyorsa buzdolabında bulundurulmalıdır. Katiyetle buzluğa koyulmamalı ve dondurulmamalıdır.

2. Aşılar içi buz dolu bir termos içinde taşınmalıdır.

3. Aşı yapıldıktan sonra sıcak banyo, sauna, uzun periyodik duştan ve ağır fizikî aktivitelerden uzak durulmalıdır.

4. Aşılar nizamlı olarak planlandığı günlerde yaptırılmalıdır. Aşı tedavisi aksatıldığında tedavi yetersiz yahut başarısız olacaktır.

Sonuç olarak, alerjik nezle ve eşlik eden hafif orta astımlı hastalarda aşı tedavisi, sabırla uygulandığında hastalığı denetim altına alacak, ilerlemesini durduracak bir metottur.