Zorbalık Türleri
Fiziksel Zorbalık: Fizikî olarak ziyan verici davranışlardır. Vurmak, tekme atmak, itmek, vb.
Sözel Zorbalık: Sözel Sözler içeren zorbalık tipidir. Alay etmek, küfretmek, lakap takmak, vb.
Sosyal Zorbalık: Zorbanın mağduru yalnızlaştırma uğraşıdır. Kümelerden dışlamak, oyuna almamak, vb.
Siber Zorbalık: Sosyal ağlar ve internet üzerinden yapılan zorbalık çeşididir. Kişi hakkında internet ortamında dedikodu yaymak, mahrem fotoğraflarını çekmek ve yaymak, rahatsız edici çevrimiçi davranışlar, vb
Zorbalığın Çocuklar Üzerindeki Etkisi
Akran zorbalığına maruz kalan çocukta;
okula gitmek istememe,
Okul muvaffakiyetinde düşüş,
Özgüven eksikliği,
İçe kapanıklık,
Fizikî yaralanmalar,
Depresif davranışlar görülür.
Zorba çocukta ise tesirleri davranış sorunları olarak yansıyacaktır. Zorba çocuk kendince bir sorun çözme ya da otorite kurma tekniği olarak benimsediği zorbalık davranışını ileri yaşlarında da kullanabilir. Bu nedenle akran zorbalığına müdahale değer arz etmektedir.
Çocuğunuzun Zorbalığa Uğradığını Nasıl Anlarsınız?
Mağdur çocuk fizikî ve ruhsal açıdan yıpranır. Akran zorbalığı sonucunda okula gitmek istememe, akademik başarıda düşüş, öz hürmette düşüş görülebilir. Çocukta vakitle toplumsal anksiyete gelişebilir. Zorbalığa maruz kalan çocuk vakitle zorba olmayı da öğrenebilir.
Çocuklar Neden Zorbalık Yapar?
Çocuklar bir öfke davranışı ya da toplumsal maharet ile doğmazlar. Bu davranışları öğrenirler ve kendi mizaçlarına nazaran şekillendirirler. Hasebiyle çocukların zorbalık davranışlarının etraf tesiri ile oluştuğunu söyleyebiliriz. Birtakım çocuklar ilgi görmek için, birtakım çocuklar otorite kurmak ve birey olduğunu bu halde hissetmek için zorbalık yaparken şiddetin içinde büyümüş çocuklar ise şiddeti kanıksadıkları için zorbalık yaparlar.
Zorbalık kelam konusu olduğunda yalnızca mağdur çocuğa odaklanmak büyük bir yanılgıdır. Varlığını zorba olarak ortaya koyan bu çocuklar davranışlarını sürdürmeye devam edeceklerdir. Görmezden gelmek ya da cezalandırmak yerine zorba çocukların varoluşlarını sağlıklı halde yaşayabileceği ortamlar sunmak gerekir. Özetleyecek olursak olumsuz bir durumu ortadan kaldırmak istiyorsak onun oluşturacağı boşluğa olumlu bir alternatif üretmemiz gerekmektedir. Bu çocukları dışlamak ya da çeşitli etiketler ile yaftalamak işe yaramayacak, hatta sorunu büyütecektir.
Neler Yapabiliriz?
Çocuklar zorbalığa uğradıklarını kolay kolay paylaşmazlar bu sebeple uygun bir gözlemci olun ve güçlü bir irtibat kurun.
Çocuk bazen uğradığı şeyin zorbalık olduğunu ya da bunun yanlış olduğunu bile bilemeyebilir. Bu hususta bilgilendirin.
Zorbalıkla karşılaştığında bunu güvendiği bir yetişkin ile paylaşması ve dayanak alması konusunda cesaretlendirin.
Zorbalığa uğrayan çocuklar kendilerini yetersiz ve aşağılık hissedebilirler bu sebeple bu uğraşta ona takviye olun ama gayretin ona ilişkin olduğunu unutmayın.
Hudutlarını ve bu hudutların kıymetini öğretin. Zorba çocuk karşısındakinin sonlarına riayet etmediğinden zorba, mağdur çocuk ise bu sonları koruyamadığından mağdur olur.
Çocuklarınızın benlik hürmetlerini koruyun onları aşağılamayın. Zorba çocuk bu aşağılıktan korunmak için zorba olurken mağdur çocuk ise aşağılık hissi nedeniyle kendisini koruyamayabilir.
Mağdur çocuğa “Sen de ona vur!” üzere reaksiyonlar vermek şiddeti durdurmaz hatta döngüyü devam ettirir. Kıymetli olan çocuğun kendisini ziyan görmekten muhafazası ve yardım isteyebilmesidir.
Zorbalıkla İlgili Mitler(Yanılgılar)
Zorbalık gençliğin doğal bir sürecidir, çocukları güçlendirir.
Zorbalık kendi haline bırakılırsa vakitle biter.
Yalnızca oğlan çocuklar zorbalık yapar.
Fizikî zorbalık dışında öteki zorbalık tipleri o kadar da kıymetli değildir.
Doğrular
Zorbalık doğal bir süreç değildir, karakter güçlendirmesiyle ilgisi yoktur. Zorbalığa maruz kalan çocuk toplumsal ve duygusal açıdan ziyan görür. Çocuğun kendisini yalnız hissetmesine, öz itimadının sarsılmasına ve depresyona varan sonuçlara yol açabilir.
Zorbalığı görmezden gelmek zorba davranışlarda bulunan kişiyi cesaretlendirir; zorbalık dozunu artırmasına neden olabilir.
Kız çocuklar da erkek çocuklar da zorbalık yapar. Araştırmalar erkeklerin daha çok fizikî zorbalık yaptığını, kızların ise yüklü olarak duygusal ve toplumsal zorbalık yaptığını ortaya koymaktadır.
Zorbalık denildiğinde yetişkinliklerin aklına çoğunlukla fizikî zorbalık gelse de sözel (isim takma) ve toplumsal (dışlama, dedikodu çıkarma vb.) zorbalık en sık karşılaşılan akran zorbalığı tiplerindendir. Tüm zorbalık tipleri çocuğun gelişimini olumsuz tesirler.